Emekliler emekli maaşı alabilecek hem de çalışmaya devam edebilecek

Avusturya’da 2026 yılından itibaren emekliler hem kısmi emekli maaşı alabilecek hem de çalışmaya devam edebilecek. Bu yeni uygulamayla birlikte yaşlılık kısmi çalışma modeli [Altersteilzeit] ise üç yıla düşürülüyor. Sosyal Bakanlığı tarafından hazırlanan yasa tasarısı, yaz tatilinden önce Ulusal Konsey’de oylanarak yürürlüğe girecek.

Sosyal İşler Bakanı Korinna Schumann [SPÖ], konuya ilişkin yaptığı açıklamada, karmaşık bir sürecin ardından mutabakat sağlandığını ve ilk kez “ya emekli maaşı ya iş” ikileminin ortadan kalktığını vurguladı. Yeni düzenlemenin, insanları daha uzun süre çalışma hayatında tutmayı hedeflediğini belirtti.

Bütçede tasarruf beklentisi

Bakanlık, yeni düzenleme ile ilk yıl 197 milyon Euro, ikinci yıl ise 402 milyon Euro tasarruf hedefliyor. Kısmi emeklilikten 10.000 kişinin yararlanması öngörülüyor. Yaşlılık kısmi çalışma modelindeki reformun tasarruf potansiyeli ise daha düşük: 2026’da 59 milyon, 2027’de ise 89 milyon Euro. 2024 yılında 36.500 kişi yaşlılık kısmi çalışma modelinden faydalanmıştı.

Kısmi emeklilik için koşullar neler?

Kısmi emeklilik [Teilpension], kişilerin yasal emeklilik hakkı kazandığı yaşlardan itibaren başvurulabilecek. Bu yaşlar:

• Korridor emekliliği için: 63 yaş
• Uzun süre sigortalılar [eski adıyla “Hacklerregelung”]: 62 yaş
• Ağır işlerde çalışanlar: 60 yaş
• Normal emeklilik: Erkeklerde 65, kadınlarda ise 2033’e kadar kademeli olarak 65’e çıkarılacak şekilde değişiyor.

Çalışma süresi en az %25, en fazla %75 oranında azaltılabilecek. Ancak işverenin onayı şart. Üç ayrı oranla maaşa ek ödeme yapılacak:

• %25–40 çalışma süresi azaltımı: Pensionskonto’daki birikimin %25’i maaşa eklenir.
• %41–60 azaltım: %50’si eklenir.
• %61–75 azaltım: %75’i eklenir.

Erken emeklilikte kesintiler uygulanmaya devam edecek: Korridor emekliliğinde yıllık %5,1, uzun süre sigortalılarda %4,2 oranında kesinti.

Örnek hesaplama:

63 yaşında emekli olmaya hak kazanan bir kişi kısmi emekliliğe [Teilpension] başvuruyor. Pensionskonto’sunda aylık 3.000 Euro birikmiş. Çalışma süresini %50 azaltırsa, bu tutarın %50’si üzerinden [%1.500] iki yıl için %10,2 kesinti uygulanır. Sonuç: Aylık 1.347 Euro Teilpension alır ve bu tutar maaşına eklenir.

Kişi tamamen emekli olduğunda, Teilpension döneminde alınan kısmın dışında, kalan hesapta biriken tutar da emekli maaşına dâhil edilir.

Yaşlılık kısmi çalışma modeli [Altersteilzeit] modeli daraltılıyor

Mevcut sistemde çalışma süresi %40–60 arasında azaltılıyor ve maaşa ek ödeme yapılıyordu. Yeni düzenleme ile bu sistem Teilpension ile birleştirilecek. Sonuç olarak, kişi artık en fazla üç yıl boyunca devlet destekli kısmi çalışmadan yararlanabilecek.

Örneğin: 60 yaşında olan ve 63 yaşında korridor emekliliğine geçebilecek biri, yalnızca üç yıl boyunca Altersteilzeit alabilecek. Korridor emekliliği hakkı olmayan ve 62 yaşında emekli olabilecek kişiler de üç yıl Altersteilzeit hakkına sahip olacak.

Geçiş sürecinde bu süre kademeli olarak düşecek:

• 2026: 4,5 yıl
• 2027: 4 yıl
• 2028: 3,5 yıl

Yasa, kısa bir görüş sürecinden sonra Temmuz ayında Ulusal Konsey’de oylanacak. 2030’dan itibaren yürürlüğe girmesi planlanan “sürdürülebilirlik mekanizması” ise henüz kesinleşmiş değil. Bakan Schumann, bu konuda son aşamaya gelindiğini açıkladı.| ©DerVirgül