Yapay zekâ haberleri nasıl çarpıtıyor?

Aralarında BBC, DW’nin de bulunduğu 22 kamu yayın kuruluşunun ortak araştırması, yapay zeka asistanlarının haberleri sıkça yanlış aktardığını ortaya koydu.

BBC, NPR, DW gibi kurumların gazetecileri, ChatGPT, Microsoft Copilot, Google Gemini ve Perplexity AI tarafından üretilen yanıtları doğruluk, kaynak kullanımı ve bağlam açısından inceledi.

Sonuçlara göre, yanıtların yaklaşık yüzde 45’inde hata tespit edildi. DW’nin testlerinde ise bu oran yüzde 53 oldu. Yanıtların yüzde 31’inde kaynak, yüzde 20’sinde olgusal hata bulundu.

Örnek olarak, bazı yapay zekâ sistemleri hâlâ Almanya Başbakanı olarak Olaf Scholz’u, NATO Genel Sekreteri olarak ise Jens Stoltenberg’i gösterdi. Oysa bu görevlerde Friedrich Merz ve Mark Rutte bulunuyor.

Sistematik hata riski

EBU Genel Müdür Yardımcısı Jean Philip De Tender, “Bu hatalar sistematik ve çok dilli. Kamu güvenini zedeliyor, demokrasiyi tehlikeye atıyor” dedi.

Reuters Enstitüsü’nün 2025 raporuna göre, çevrim içi haber tüketicilerinin yüzde 7’si, 25 yaş altı kullanıcıların ise yüzde 15’i haberleri sohbet robotlarından alıyor.

En zayıf halka: Gemini

En zayıf performansı Google Gemini gösterdi; yanıtların yüzde 72’sinde kaynak eksikliği vardı. BBC’nin önceki araştırmasında da Copilot ve Gemini en çok hata yapan sistemler olarak öne çıkmıştı.

Düzenleme çağrısı

EBU ve ortak kuruluşlar, yapay zekanın haber doğruluğunu koruyacak yasal düzenlemeler ve bağımsız denetimler talep ediyor.
“Facts In: Facts Out” adlı kampanya ile şu çağrı yapıldı:

“Gerçekler giriyorsa, gerçekler çıkmalı. Yapay zeka sistemleri haberlerin bütünlüğünü tehlikeye atmamalı.”|© DerVirgül