Yapay zekada güç dengesi değişiyor

Yapay zeka yarışında hareketli bir dönem yaşanıyor. Medyaya yansıyan bilgilere göre OpenAI, önümüzdeki haftalarda yeni bir “reasoning” [çıkarım] modelini duyurmayı planlıyor. Çevrimiçi The Decoder dergisinin sektör içi kaynaklara dayandırdığı haber, söz konusu modelin şirket içinde yapılan değerlendirmelerde Gemini 3’ün önünde yer aldığını aktardı.

Google’ın ana şirketi Alphabet, Kasım ayında yapay zeka modeli Gemini 3’ü tanıtmıştı. Gemini 3’ün karşılaştırmalı testlerde bazı alanlarda ChatGPT’yi geride bırakması, 2022’den bu yana lider görülen OpenAI için ilk ciddi meydan okumayı oluşturdu.

ChatGPT’nin kamuoyundaki ilk etkisi, OpenAI’e Google’a karşı önemli bir üstünlük kazandırmıştı. Ancak yapay zeka alanında rekabet giderek kızışırken OpenAI’in yarışta halen lider olup olmadığı artık tartışmalı hale geldi.

‘Kırmızı alarm’ uyarısı
Wall Street Journal’ın aktardığına göre OpenAI CEO’su Sam Altman, çalışanlara gönderdiği dahili notta “kırmızı alarm” ilan etti. Buna göre çalışanlardan önceliği ChatGPT’ye vermeleri, diğer projeleri ise şimdilik geri planda bırakmaları istendi.

Artık sadece en iyi modeli geliştirmek yeterli değil
OpenAI’in başlangıç avantajı, ChatGPT’nin piyasaya çıkışını takip eden dönemde en iyi modeli sunmasıydı. Ancak Deutsche Bank Research analisti Adrian Cox’a göre artık mesele yalnızca model performansı değil; aynı zamanda dev ölçekli hesaplama kapasitesi ve gelir yaratma imkanı.

Cox, Google’ın Gemini örneğinde olduğu gibi büyük şirketlere bağlı modellerin dağıtım, altyapı ve veri merkezi kapasitesi bakımından ek avantajlara sahip olduğuna dikkat çekiyor.

OpenAI CEO’su Altman, ChatGPT’nin haftada 800 milyondan fazla kullanıcıya ulaştığını belirtiyor. Buna karşılık Alphabet, yapay zekasını doğrudan arama motoruna entegre edebildiği için büyük bir ticari avantaj taşıyor. Alphabet CEO’su Sundar Pichai, Gemini uygulamasının ayda 650 milyondan fazla kullanıcıya ulaştığını ifade ediyor.

OpenAI kâra geçebilecek mi?
Google’ın pek çok gelir kaynağı bulunmasına karşın OpenAI modellerini doğrudan ücretlendirmek zorunda. Şirket gelirini abonelikler, ticari entegrasyonlar ve Microsoft ortaklığı yoluyla elde ediyor. Altman buna rağmen OpenAI’in kâra geçemediğini vurguluyor.

OpenAI gelir açıklamasa da Cox, şirketin yaz aylarında yatırımcılara ilk kârlı yılın 2030 olabileceğini bildirdiğini aktarıyor. Bununla birlikte Financial Times’ın aktardığı HSBC tahminleri, maliyetlerin gelir artışını aşacağı ve şirketin 2030 itibarıyla 70 milyar doların üzerinde bir zararla karşılaşabileceği yönünde.

Google’ı sermayesi yarışta öne geçirebilir
Yarışın temel belirleyeni, veri merkezlerine yapılan dev yatırımlar. Google bu yatırımları kendi gelirleriyle karşılayabilirken OpenAI dış kaynak bulmak zorunda. Alphabet yalnızca bu yıl yapay zekaya 93 milyar dolar yatırım yapmayı planlıyor.

Alphabet’in bir önceki çeyrekte 100 milyar doların üzerinde gelir elde ettiği, özellikle arama motoruna bağlı reklam gelirlerinin kasayı doldurduğu belirtiliyor. Şirket ayrıca yapay zeka için kendi çiplerini geliştirerek Nvidia bağımlılığını kısmen azaltıyor.

Analist Cox, mevcut göstergelerin Google’ın gelecek yıl en gelişmiş modele sahip olabileceğine işaret ettiğini belirtiyor.

Rekabet genişliyor
Google ve OpenAI dışında Anthropic gibi şirketlerin de yarışa dahil olduğu görülüyor. Ayrıca ABD, Çin ve Avrupa’da geliştirilen açık kaynaklı modeller nedeniyle yeni bir rekabet alanı oluşuyor. Bununla birlikte, daha küçük ölçekteki bu modellerin OpenAI’in en üst seviye modelleriyle doğrudan rekabeti hedeflemediği ifade ediliyor.

Çin hızla yaklaşıyor
Cox, Çin’in yapay zeka alanında önemli ilerlemeler kaydettiğini belirtiyor. Çinli Baidu’nun geliştirdiği DeepSeek modelinin, şirket açıklamasına göre OpenAI’in GPT-5’i ve Google’ın Gemini 2.5 Pro’suyla aynı performansa sahip olduğu öne sürülüyor.

Pekin’in stratejisi ise diğer sektörlerde olduğu gibi düşük fiyatlandırma yoluyla Batı pazarlarına hızlı giriş yapmak. Ülke bu yöntemin başarılı olabileceğini güneş enerjisi, çelik ve elektrikli otomobil gibi sektörlerde göstermişti.

Nvidia CEO’su Jensen Huang da Kasım ayında X üzerinden yaptığı açıklamada Çin’in yapay zekada üstünlüğü ele geçirebileceği uyarısında bulunarak şu ifadeleri kullandı:

“Uzun zamandır söylediğim gibi, yapay zeka konusunda Çin, Amerika’nın sadece nanosaniyeler gerisinde.”| ©DerVirgül