Avusturya’da 1 Mayıs | 1890’dan Günümüze Bir Mücadele ve Kutlama Günü

| Adem Hüyük

Avusturya’da 1 Mayıs İşçi Bayramı, 1890’ların başından bu yana işçi ve emekçiler tarafından kutlanıyor. Ülkede 1 Mayıs mitinglerinin ilklerinden biri, 1893 yılında Hıristiyan emek hareketinin daha iyi çalışma koşulları talebiyle düzenlediği etkinlik oldu.

1890’da Viyana Prater’de Tarihi Miting

1 Mayıs 1890’da Viyana’daki geniş yeşil alan Prater’de düzenlenen miting, Avusturya tarihindeki en büyük kitle gösterilerinden biri olarak kayıtlara geçti. 100.000’den fazla kişinin katıldığı bu miting, ülkede emek hareketinin toplumsal gücünü ortaya koydu.

1919’da Resmî Tatil İlan Edildi

1 Mayıs, ancak Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun çöküşünden sonra, 25 Nisan 1919 tarihli bir yasayla resmî tatil ilan edildi. 1920’li yılların ortalarından itibaren Viyana şehir merkezinde Sosyal Demokratlar tarafından her yıl büyük mitingler organize edildi.

Faşizm Döneminde Yasaklandı

Avusturya Şansölyesi Engelbert Dollfuß, 1933 sonunda 1 Mayıs kutlamalarını yasakladı. 1934’ten itibaren ise günü, “Anayasa’nın ilanı” anısına kutladı. 1938’de Almanya’nın Avusturya’yı ilhak etmesiyle 1 Mayıs, Nazi rejimi tarafından “Alman İşçi Bayramı”na dönüştürüldü. Aynı yıl İşçi Odaları (Arbeiterkammer) Naziler tarafından kapatıldı.

1945’te Yeniden İşçi Bayramı Oldu

İkinci Dünya Savaşı’nın ardından kurulan geçici Avusturya Hükûmeti, 1 Mayıs’ı 7 Ağustos 1945 tarihli yasa ile yeniden resmî tatil ilan etti. 1 Mayıs, orijinal anlamıyla yeniden “İşçi Bayramı” olarak kutlanmaya başlandı.

SPÖ’nün En Büyük Gösterisi: 1946

1946 yılında yaklaşık 200.000 kişi Viyana Belediye Sarayı önünde toplandı. Bu etkinlik, Avusturya Sosyal Demokrat Partisi (SPÖ) tarafından bugüne dek düzenlenen en kitlesel 1 Mayıs mitingi olarak kayda geçti.

Kutlama ve Gelenekler

1 Mayıs, Avusturya’da yalnızca mücadele ve taleplerin dile getirildiği bir gün değil, aynı zamanda kutlamaların yapıldığı bir gündür. Özellikle Viyana’daki Prater Festivali, bu kutlamaların en bilinen örneklerinden biridir.

Ayrıca ülke genelinde köklü bir gelenek de sürdürülür: Kasabalarda 1 Mayıs direği dikilir ve komşu kasabalardan “çalınmasına” karşı korunur. Bu direkler, ayın ilk üç günü ile son günlerinde “çalınabilir” kabul edilir.

1 Mayıs, resmî tatil günü olması sebebiyle Avusturya genelinde mağazalar, bankalar, ofisler ve okullar kapalıdır. | ©DerVirgül