Avusturya rekor borç düzeyiyle karşı karşıya

Mali Konsey alarm veriyor: Ek tasarruf önlemleri alınmazsa Avusturya’nın bütçe açığı 2026 sonrasında da AB’nin yüzde 3’lük üst sınırının belirgin biçimde üzerinde kalabilir. Pazartesi günü yayımlanan yıllık raporda, eksik kalan konsolidasyon adımları eleştiriliyor ve devlet borç oranının uzun vadede tarihî bir zirveye tırmanacağı uyarısı yapılıyor. Mali Konsey, ilave ve kapsamlı konsolidasyon adımları çağrısında bulunuyor.

Hükümetin bütçe açığını 2028’e kadar GSYH’nin yüzde 3’ünün altına indirme hedefi, Pazartesi günü sunulan Mali Konsey yıllık raporuna göre, ek konsolidasyon önlemleri alınmadığı takdirde açık biçimde tutturulamayacak. Mali Konsey, 2026’ya kadar hükümetin bütçe hedeflerini genel olarak yolunda görürken, 2027’den itibaren kendi tahminlerinin Maliye Bakanlığı’nın öngörülerinden belirgin şekilde daha kötü olduğunu belirtiyor.

Mali Konsey derhal ek konsolidasyon adımları talep ediyor

Mali Konsey, içinde bulunulan yıl için bütçe açığının GSYH’nin yüzde 4,4’ü olacağını öngörmeye devam ediyor. Basında yer alan ve eyaletlerin daha kötü bütçe rakamlarından kaynaklandığı iddia edilen çok daha yüksek bir açık ise hiçbir zaman kanıtlanmadı; Maliye Bakanlığı’na da böyle bir veri sunulmadı, diye konuştu Mali Konsey Başkanı Christoph Badelt basın toplantısında. 2026 için de Mali Konsey’in tahmini yüzde 4,1 ile federal hükümetin planladığı değerin [yüzde 4,2] hafif altında.

Devlet borcu tarihî zirveye yükseliyor

Bundan sonraki dönem için tablo belirgin biçimde kararıyor: Mali Konsey’e göre hükümetin planladığı orta vadeli konsolidasyon hacminin büyük bir kısmı henüz somut önlemlerle desteklenmiş değil ve “tamamı hayata geçirilse bile bütçe açıklarını yüzde 3’lük üst sınırın altına indirmeye yetmeyecek”. Maliye Bakanlığı, AB ile yürütülen aşırı açık prosedürü kapsamında mutabık kalınan bütçe patikasında 2027 için yüzde 3,5 ve 2028 için yüzde 3 açık öngörürken, Mali Konsey bu yıllar için de açıkların yüzde 4’ün üzerinde kalacağını tahmin ediyor [2027: yüzde 4,1; 2028: yüzde 4,2].

Aynı zamanda, yüksek açıklar nedeniyle devlet borç oranı da istikrarlı biçimde yükseliyor: Geçen yıl GSYH’nin yüzde 79,9’u seviyesinden 2029’da tarihî bir zirve olan yüzde 87,7’ye.

Mali Konsey’e göre, 2028’de planlandığı gibi AB’nin aşırı açık prosedüründen çıkabilmek için bütçe dengesinde 8,9 milyar Euro’luk bir iyileştirme gerekiyor. Badelt’e göre, federal hükümet açıkladığı her şeyi hayata geçirse bile 5,3 milyar Euro’luk ek konsolidasyon ihtiyacı kalacak. Bu nedenle konsolidasyonun “tüm kamu düzeylerinde derhal yoğunlaştırılması” çağrısı yapılıyor.

Sağlık, bakım ve emeklilik alanları ile teşvik sisteminde, idari düzeyler arası kapsamlı reformlar vazgeçilmez görülüyor. Badelt bunu daha da açık ifade etti: “Arkadaşlar, şimdiye kadar planladığınızdan daha fazla çaba gösterin.” Harcamaların önceliklendirilmesini içeren, idari düzeyler arasında uyumlu bir konsolidasyon stratejisi gerektiğini vurguladı. Uzun süredir talep edilen yapısal reformlar konusunda ise sabrının azaldığını belirterek, “Bu reformların sonunda gelmesi için daha ne söylememiz gerekiyor, bilmiyorum” dedi.

Hastaneler, emeklilikler ve teşviklerde reform talebi

Mali Konsey; sağlık, bakım ve emeklilik alanları ile teşvik sisteminde kapsamlı, idari düzeyler arası reformları zorunlu görüyor. Badelt’in ifadesiyle: “Arkadaşlar, şimdiye kadar planladığınızdan daha fazla çaba gösterin.” Kamu idareleri arasında, harcamaların önceliklendirilmesine dayalı uyumlu bir konsolidasyon stratejisi çağrısı yinelendi. Yapısal reformlar konusundaki gecikmelere ilişkin olarak Badelt, “Bu reformların sonunda gelmesi için daha ne söylememiz gerekiyor, bilmiyorum” dedi.

Mali Konsey’in önerileri arasında; kapsamlı bir sağlık reformunun ilk adımı olarak bir hastane reformu, artan yaşam beklentisi ışığında bir emeklilik reformu ve teşvik sisteminin yeniden düzenlenmesi yer alıyor. Badelt’e göre, tüm devlet düzeylerinde bütçe yönetimi için daha iyi ve şeffaf bir bütçe kontrolü talebi, kısa süre önce üzerinde uzlaşılan istikrar paktı ile “yüzde 80 oranında karşılanmış” durumda.

AB yaptırımları beklenmiyor

Orta vadeli bütçe hedeflerinin kaçırılması beklense de Mali Konsey, AB tarafından mali yaptırımlar beklemiyor. Net harcama patikasına uyulduğu sürece, aşırı açık prosedürünün 2028’in ötesine uzatılması olası görülüyor. Mali Konsey Başkanı, bunun “gevşek” bir AB şartı olduğunu ve bütçe açığının Maastricht kriteri olan yüzde 3’ün altına sürdürülebilir biçimde indirilmesini güvence altına almadığını eleştirdi.| ©DerVirgül