Avusturya’da 60 Yaş Üstü İşgücü İçin Kota Tartışması

Avusturya Sosyal İşler Bakanı Korinna Schumann [SPÖ], 60 yaş üstü insanların iş hayatında daha uzun süre kalabilmesi için kota düzenlemesi üzerinde düşünüyor. Somut olarak, işverenlere Aile Yüklerini Dengeleme Fonu’ndan [FLAF] yapılacak ödemelerin bir kotaya bağlanabileceği ifade edildi. ORF’nin Pressestunde programında konuşan Schumann, hükümet programında bir “bonus-malus sistemi” öngörülmediğini vurguladı, ancak bir “istihdam binliği [Einstellungstausender]” uygulamasının hayata geçirilebileceğini dile getirdi. Yeni sosyal yardımla ilgili sorularda ise net konuşmadı.

Bu yaş grubunda işsizlik özellikle yüksek. Schumann, yalnızca “daha fazla yaşlı çalışanın istihdam edilmesi” çağrısının yeterli olmayacağını belirterek, şirketler için bir “teşvik sistemi” gerektiğini söyledi. Engelliler için uygulanan kota düzenlemelerine atıfta bulunan Bakan, bunun nasıl uygulanacağı konusunda ise ayrıntıya girmedi: “Kotalar üzerinde anlaşmaya varılması gerekiyor.” Ancak bunun bütçe çerçevesini daha fazla zorlamaması gerektiğini de ekledi.

Destek, Schumann’ın siyasi kökeninden olan sendikalardan hemen geldi. ÖGB’nin açıklamasına göre, 20’den fazla çalışanı olan işletmelerin yaklaşık yüzde 30’unda 60 yaş üstü hiç kimse çalışmıyor. ÖGB Genel Müdürü Helene Schuberth, 20’den fazla çalışanı olan işletmelerin bir “yaşlı kotası”na uyması halinde destek alması, uymaması halinde ise bir telafi ödemesi yapmasının “sadece bir adalet meselesi değil, aynı zamanda ekonomik bir akıl gereği” olduğunu belirtti. ÖGB’nin bu yöndeki tüm siyasi girişimleri destekleyeceğini de vurguladı.

Buna karşılık, Ticaret Birliği [Wirtschaftsbund] tepkisini sert sözlerle gösterdi. Genel Sekreter Kurt Egger, “Ne bir ahlak dersi ne de 20. yüzyıldan kalma bir işveren suçlaması gerekiyor” diyerek uygulamayı reddetti. Bunun yerine, daha önce Wirtschaftskammer Genel Sekreteri Jochen Danninger’in talep ettiği gibi sosyal yardım suiistimallerine karşı bir “adalet paketi [Fairnesspaket]” çağrısı yaptı. Sanayiciler Birliği de öneriyi olumsuz değerlendirdi. Genel Sekreter Christoph Neumayer, “Bu, zaten ayakta kalmakta zorlanan pek çok şirketi daha da bürokrasiyle boğacak bir önlem olur” dedi.

Schumann’dan Emekli Maaşı Savunması

“Bütçeyi istikrara kavuşturmak için her şeyi yapmak” prensibi, bu yılki emekli maaşı ayarlamalarında da geçerli oldu. 2.500 Euro’ya kadar olan maaşlar yalnızca yüzde 2,7 oranında artırıldı. Schumann, “Bundan memnun değiliz” derken, Başbakan Christian Stocker [ÖVP]’in istediği gibi en düşük emekli maaşlarının yalnızca yüzde 2 artırılmasının ise “düşünülemez ve imkânsız” olduğunu söyledi.

Emekliler temsilcilerinin, görüşmelere dahil edilmedikleri yönündeki eleştirilerine ise Schumann, mevcut bütçe koşullarında tüm maaşların artırılmasının mümkün olmadığını belirterek karşılık verdi: “Keşke tüm maaşları artırabilseydik (…) ama bu bütçeyle mümkün değil.”

FPÖ’den Sert Tepki

FPÖ Sosyal Sözcüsü Dagmar Belakowitsch, Schumann’ı sert sözlerle eleştirdi: “Tam da kırmızı bir sendikacı, emekli maaşlarını kısıyor ve sonra da bahanelerle işin içinden sıyrılıyor.” Ayrıca yaşlı çalışanlar için kota planlarını da hedef alarak, “Bu, şirketlerimizi bürokrasiyle dolduracak bir sonraki kota olacaktır” dedi. Sosyal yardım reformunda ise hızın eksikliğini eleştirdi: “Bakan bir sonraki oturum çemberini duyuruyor, belki bir gün bir reform olur. Oysa vatandaşların yardıma şimdi ihtiyacı var, birkaç yıl sonra değil!”

Sosyal Yardım Reformunda Belirsizlik

Hafta başında ÖVP-SPÖ-NEOS federal hükümeti sosyal yardım reformuna ilişkin bir basın toplantısı düzenledi ancak ayrıntılar henüz netleşmedi. Schumann da pazar günü gelen sorulara yanıt verirken net konuşmadı. Aile yardımlarının sosyal yardımın bir parçası olup olmayacağı, ayrıca ödenip ödenmeyeceği ya da bir üst sınır getirilip getirilmeyeceği sorularını yanıtsız bıraktı. Düzenlemenin “ortak bir çözümle” bulunması ve “anayasal olarak doğru” yapılması gerektiğini belirtti.

Bakan, sık sık siyasi tartışmaların hedefi olan sosyal yardım alıcılarını da savundu: “Orada kolay bir yaşamdan söz edilemez.”

Sosyal ve Sağlık Alanında Kısıntılar

Schumann, bakanlığından yeni tasarruf önlemleri çıkmayacağını da ifade etti: “Son tasarrufların üçte biri benim bakanlığımdan geldi ve bu para insanlara ulaşmadı.”

ÖVP’li Ekonomi Bakanı Wolfgang Hattmannsdorfer’in başlattığı “yaşam tarzı kısmi çalışma [Lifestyle-Teilzeit]” tartışmasına ilişkin olarak ise, kadınların daha fazla saat çalışabilmesi için çocuk bakımının geliştirilmesi gerektiğini söyledi. “Daha çok saat ve tam zamanlı çalışma hâlâ en iyi çözümdür” dedi.

Sağlık Alanında Hedefler

Schumann, sağlık alanında da kamu sistemini genç doktorlar için daha cazip hale getirmeyi hedefliyor. Bunun için daha iyi sözleşmelerin yanı sıra çalışma saatlerinin de önemli olduğunu vurguladı. ME/CFS hastalarına, “sizi yüzde 100 ciddiye alıyorum” mesajı verdi.

Emeklilik Sigortası Kurumu Başkanı Winfried Pinggera’nın ME/CFS hastaları ve doktorları için “bedavacılar” ve “sahtekârlar” dediği iddialarına atıfta bulunarak, sistemden geçiş yollarının zorluklarının farkında olduğunu söyledi. Yıl sonuna kadar bu konuda bir eylem planının uygulanacağını duyurdu.

Çocuk ve Gençler İçin Psikososyal Destek

1450 sağlık hattının genişletileceğini, çocuk ve gençler için psikososyal destek sağlayan “Krizden Sağlıklı Çık” projesinin ise devam edeceğini açıkladı. Ancak Yeşiller’in sağlık sözcüsü Ralph Schallmeier, aylarca tedavi kapasitesi olmadığına dikkat çekerek Schumann’ı eleştirdi: “Çocuklar ve gençler sadece verilen sözlerden bir şey kazanmaz. Tedavi yerleri yoksa bu vaatlerin hiçbir anlamı yok.” Açıklamada, projenin devam edeceği defalarca duyurulmasına rağmen 17 Haziran 2025’ten bu yana tedavi kapasitesi bulunmadığı vurgulandı.|© DerVirgül