Avusturya’da Sosyal Yardım yeniden tartışılıyor | Yoksula daha az, zengine daha çok mu?

Avusturya’da uzun süredir tartışma konusu olan sosyal yardım sistemi, yaz tatilinden sonra koalisyon hükümetinin gündemine tekrar geliyor. ÖVP, SPÖ ve NEOS partilerinden oluşan hükümet, sosyal yardımda yeni bir model üzerinde uzlaşmak istiyor. Hükümet programında bazı genel ilkeler belirlenmiş olsa da detaylarda hâlâ ciddi görüş ayrılıkları bulunuyor.

Tartışmanın temeli ne?

Sosyal yardım, Avusturya’da maddi durumu yetersiz bireylerin desteklenmesini amaçlıyor. Ancak yardımların kapsamı, eyalet yasalarına göre değişebiliyor. Özellikle bazı ailelerin, çalışmadan elde ettikleri sosyal yardımların, çalışan ailelerin gelirine yakın olması tartışmaları alevlendirdi.

Örneğin, Viyana’da üç çocuklu bir aile, çeşitli yardımlar ve transferlerle birlikte ayda yaklaşık 4000 Euro net gelir elde edebiliyor. Bu miktara ulaşmak için çalışan bir ebeveynin yıllık brüt 47.000 Euro kazanması gerekiyor. Büyük ailelerde bu destek miktarı daha da artabiliyor. Bu durum, ÖVP ve FPÖ tarafından “çalışma isteğini engelleyen” bir sistem olarak eleştiriliyor. NEOS’un Viyana Belediye Başkan Yardımcısı Bettina Emmerling de yardımlara üst sınır getirilmesini savunuyor.

SPÖ ise olası kesintilerin insanları yoksulluğa sürükleyeceğinden endişe ediyor. Partiye göre reformlar, maddi yardım yerine ayni yardım [örneğin okulda ücretsiz yemek] yönünde olmalı.

Koalisyon hangi konularda anlaştı?

• Eyalet-Bağlılık Sistemi Devam Edecek: Yetki paylaşımında değişiklik olmayacak.
• Ülke Genelinde Standartlar: Sosyal yardım miktarlarında ülke çapında birlik sağlanması hedefleniyor.
• Göçmenler İçin Geçiş Dönemi: Sığınmacılara en fazla 3 yıl boyunca sınırlı yardım verilmesi planlanıyor.
• Aile Yardımlarının Hesaplanması: Almanya’da olduğu gibi, sosyal yardım alırken aile yardımlarının düşülmesi düşünülüyor.
• Çocuk Temelli Sosyal Güvence: SPÖ’nün desteklediği bu plan, çocuk yoksulluğuyla mücadeleyi amaçlıyor. Ancak bu güvence, sosyal yardım reformuna entegre edilecek mi, henüz belirsiz.

Fikir ayrılıkları nerede?

Özellikle büyük ailelere yapılan yardımlar konusu tartışmalı. SPÖ yönetimindeki Viyana, Burgenland ve Kärnten eyaletlerinde çocuk başına sabit yardım verilirken, ÖVP’nin yönettiği eyaletlerde bu miktarlar çocuk sayısına göre kademeli olarak düşüyor.

Örneğin:

1. çocuk: 302 Euro
2. çocuk: 242 Euro
3. çocuk: 181 Euro

ÖVP Aile Bakanı Claudia Plakolm ve NEOS’tan Emmerling, bu sistemin ülke geneline yayılmasını savunuyor. SPÖ ve Sosyal Bakan Korinna Schumann ise genel kesintilere karşı çıkıyor, daha esnek çözümler ve ayni destekler öneriyor.

Yasal durum ne diyor?

Avusturya Anayasa Mahkemesi, 2019’da sosyal yardımla ilgili bazı kısıtlama girişimlerini iptal etmişti. Bu nedenle yasa koyucular dikkatli davranmak zorunda. Çocuk sayısına göre yardım miktarını kademelendirmek mümkün olsa da bu konuda aşırı katı sınırlar getirilmesi anayasal açıdan sorun yaratabiliyor.

Esnek kurallar ve istisnaları gözeten sistemler, yargı açısından daha kabul edilebilir görülüyor.| ©DerVirgül