Avusturyalıların Servet Yapısı | Konut, Araç ve Yatırımlar

Avusturya Merkez Bankası’nın [OeNB] yeni bir araştırması, Avusturyalıların mal varlığına ilişkin kapsamlı veriler ortaya koyuyor. Çalışmaya göre, gayrimenkul özellikle varlıklı hanelerde daha yaygınken, otomobil ise neredeyse herkeste bulunuyor.

Varlık dağılımı geleneksel olarak Avusturya’da sıkça tartışılan bir konu. Ancak Oesterreichische Nationalbank Başkanı Martin Kocher, perşembe günü yaptığı açıklamada “Eşitsizlik, adaletsizlik değildir” ifadelerini kullandı. OeNB’nin 2023 hanehalkı araştırmasına göre, ülkedeki servet dağılımı zaman içinde büyük ölçüde istikrarlı kaldı. 2010’dan bu yana düzenli olarak yapılan bu araştırma, Avusturya’daki hanelerin serveti hakkında ayrıntılı bilgiler sunuyor.

Kocher’e göre özel servet, toplam refahın sadece bir kısmını yansıtıyor. Avusturya gibi güçlü bir sosyal devlete sahip ülkelerde, ölçülen servet eşitsizliği daha yüksek çıkabiliyor. Bunun nedeni ise özel emeklilik birikimlerinin kamu sistemleriyle ikame edilmesi. Başka bir ifadeyle, Avusturya’da kazanılan ve devlet tarafından güvence altına alınan emeklilik hakları özel servet olarak hesaba katılmıyor; ancak bu haklar, düşük servete sahip bireylerin dezavantajını önemli ölçüde azaltıyor. Oysa sosyal devletin zayıf olduğu ülkelerde insanlar özel birikim yapmak zorunda kalıyor ve bu da servet hesaplamalarına ekleniyor.

Hanelerin Net Serveti Nasıl Oluşuyor?

Net hanehalkı serveti; maddi varlıklar, finansal varlıklar ve borçların toplamından oluşuyor. Buna göre:

• Hanelerin yaklaşık %80’i bir otomobile sahip.
• Hanelerin yaklaşık yarısı kendi evinde oturuyor.
• Hanelerin %12’si ana konutları dışında başka bir gayrimenkule sahip.
• Hemen her hanenin bir tür finansal varlığı var; ancak birçoğunda para sadece vadesiz hesapta veya tasarruf hesabında tutuluyor.
• Menkul kıymetler ise nüfusun sadece küçük bir kısmı için önem taşıyor.

Borç oranı ise daha düşük seviyede: Hanelerin üçte birinden azında borç bulunuyor. Bu borçların yaklaşık yarısını ise teminatlı krediler [konut kredileri] oluşturuyor. 2023 yılında konut kredisi kullananların %45’i en yüksek gelir grubunda yer aldı.

Servetin Dağılımı: En Üst Kesimde Yoğunlaşma

Orta ve üst servet grubunda en büyük belirleyici gayrimenkul. OeNB’den Martin Schürz’e göre bu grubun servetinin açık ara en önemli bileşeni ana konutları. Ek gayrimenkuller veya riskli finansal araçlar ise daha az yaygın.

En zengin %10’luk kesimde ise tablo daha farklı:
Gayrimenkullerin yanı sıra şirket ortaklıkları, tarım işletmeleri ve geniş portföylere sahip menkul kıymet varlıkları öne çıkıyor. Araştırma milyarderleri kapsamasa da, düşük iki haneli milyon Euro seviyesinde serveti olan haneler dahil edildi.

OeNB’nin verilerine göre:

• Hanelerin %25’i 20.000 Euro’nun altında net servete sahip.
• Hanelerin %40’ı 50.000 Euro’nun altında servete sahip.
• En zengin %5’lik kesim 1,2 milyon Euro’dan fazla servet bulunduruyor.
• Medyan servet yaklaşık 125.000 Euro düzeyinde ve 2021’den bu yana büyük bir değişim göstermedi.
• Ortalama servet ise, büyük servetli az sayıdaki hanenin etkisiyle 330.000 Euro’nun üzerinde.

Sermaye Piyasasına Yatırım Yapan Kazanıyor

Mutlak değer açısından bakıldığında, servetini en çok artıran kesim yine en üst gelir ve varlık grubunda yer alanlar. Bunun nedeni; artan hisse senedi ve gayrimenkul fiyatlarının, bu tür varlıklara sahip olanlara daha fazla kazanç sağlaması.

Ayrıca dikkat çekici bir başka veri:
Hanelerin %41’i bir miras veya bağış almış durumda. Bu oran 2010’da yalnızca %35’ti. Ortalama servet transferi yaklaşık 315.000 Euro. Meslek gruplarına göre bakıldığında ise özellikle çiftçilerin, çoğunlukla milyon Euro’nun üzerinde servet devrettiği görülüyor.

Tasarruf Eğilimleri Eşit Dağılmıyor

Tasarruf oranlarında da belirgin eşitsizlikler bulunuyor:

• Hanelerin sadece %10’u gelirinin üçte birini veya daha fazlasını bir kenara koyabiliyor.
• Hanelerin %50’si gelirinin %10’undan azını tasarruf edebiliyor.
• %17’si ise hiç tasarruf yapamıyor.

Medyan tasarruf tutarı 300 Euro, ortalama ise 490 Euro. OeNB Başkan Yardımcısı Edeltraud Stiftinger’e göre “Toplam tasarrufların büyük bölümünü, hanelerin küçük bir kısmı oluşturuyor.”

2024 yılı için Avusturya’da tasarruf oranı %11,7 olarak açıklandı. Ülke genelindeki toplam finansal varlıkların büyüklüğü ise Haziran sonu itibarıyla 936,7 milyar Euro’ya ulaştı. Bu rakam, Avusturya’nın yıllık GSYH’sinin yaklaşık iki katı. | ©DerVirgül