Hiç ödemedikleri vergileri devletten geri alıyorlar

Geçen yıl resesyon ve enflasyon nedeniyle vergi ve harç hilelerinde yüzde 17’yi aşan bir artış yaşandı. Bu veriler, Linzli kayıt dışı ekonomi uzmanı Friedrich Schneider’in hesaplamalarına dayanıyor. Bu yıl artışın biraz daha düşük olması bekleniyor. Uzun vadede ise özellikle KDV-karusel dolandırıcılığında dikkat çekici bir yükseliş var.

Ekim ayı sonunda Avrupa genelinde düzenlenen ve Avusturya’da da Wega’nın katıldığı geniş çaplı bir operasyon, KDV-karusel dolandırıcılığına yeniden dikkat çekti. Bu yöntemde genellikle yüzlerce “posta kutusu şirketi” kuran organize ağlar, bu şirketler arasında sınır ötesi sahte faturalar düzenliyor. Böylece gerçek ticaret yapılmasına rağmen KDV devlete ödenmiyor. Daha da kötüsü, suçlular artık giderek daha sık bir şekilde hiç ödemedikleri vergileri “önceden ödenen vergi” olarak devletten geri alıyor. Tedarik zincirinin sonunda ödenmesi gereken KDV ise, iflasa sürüklenen bir posta kutusu şirketi üzerinden ortadan kayboluyor.

Kayıt dışı ekonomi uzmanı Schneider’e göre, son yıllarda bu dolandırıcılık türü belirgin şekilde arttı. “On yıl önce toplam vergi kaçakçılığının yaklaşık yüzde 30’u bu alana aitti. Şimdi bu oran yüzde 45’e ulaştı” dedi. Bu yöntemle Avusturya devletinin her yıl yaklaşık 1,7 milyar Euro zarara uğradığı tahmin ediliyor.

Geçen yıl toplam vergi kaçakçılığı hacmi Schneider’in hesaplamalarına göre 3,87 milyar Euro’ya ulaştı. Buna beyan edilmeyen gelir veya sermaye kazancı vergileri de dahil. Avusturya’daki toplam vergi ve harç hilelerinin hacmi ise 2023’te 12,5 milyar Euro oldu. En büyük pay, kayıt dışı çalışmadan kaynaklanıyor.

Resesyon “kaçak işi” körüklüyor

Bu kayıt dışı çalışma hacmi de son dönemde güçlü şekilde arttı. 2023’ten 2024’e kadar kaçırılan vergiler yüzde 17’nin üzerinde yükseldi. Bu artışın nedenleri arasında enflasyon ve zayıf ekonomik gelişme öne çıkıyor. Schneider, “Resesyon, kayıt dışı çalışmanın klasik bir tetikleyicisidir. Birçok kişi resmi işte yaşadığı gelir kaybını bu şekilde telafi ediyor” diyor.

Buna rağmen devletin, kayıt dışı çalışmayı cazip olmaktan çıkaracak adımlar atması gerektiğini belirtiyor. Danimarka’da başarıyla uygulanan bir yöntem olarak, kaçak iş çalıştırdığı tespit edilen firmaların üç ila beş yıl boyunca kamu ihalelerinden men edilmesi gösteriliyor. Bu yöntemin, şirketlerin maliyet-fayda hesabını değiştirdiği ve organize kayıt dışı çalışmada gözle görülür bir düşüşe yol açtığı belirtiliyor.

Enflasyonun zayıflaması nedeniyle, vergi kaçakçılığındaki artışın bu yıl bir miktar yavaşlaması bekleniyor. Schneider, toplam hacmin yüzde altı artışla 13,2 milyar Euro’ya çıkacağını öngörüyor.| ©DerVirgül