SOS-Kinderdorf’un kurucusu Gmeiner hakkında istismar iddiaları

| SOS-Kinderdorf = SOS Çocuk Köyü [Yardım Çağrısı Çocuk Köyü] Bu isim, “yardıma muhtaç çocuklara güvenli bir yuva ve aile ortamı sağlamak” fikrini sembolik olarak ifade eder.

Hayattayken “insanlığın öncüsü” olarak anılan SOS-Kinderdorf’un [SOS Çocuk Köyü] kurucusu Hermann Gmeiner hakkında ağır cinsel istismar suçlamaları ortaya çıktı.

Gmeiner’in en az sekiz erkek çocuğa cinsel şiddet ve istismarda bulunduğu iddia ediliyor. Olayların 1950’li ile 1980’li yıllar arasında Avusturya’daki dört farklı tesiste gerçekleştiği belirtiliyor.

SOS-Kinderdorf yönetimi, 2013–2023 yılları arasındaki mağdur koruma süreçlerinde sekiz belgelenmiş vaka bulunduğunu, başka mağdurların da olabileceğini açıkladı. Kız çocuklarına yönelik bir vaka ise şu ana kadar tespit edilmedi.

“Mağdurlar yaşadıklarını inandırıcı biçimde aktardı. Tazminat kararları, adli bir soruşturma değil, olasılık değerlendirmesi temelinde alındı,” dedi SOS-Kinderdorf Genel Müdürü Annemarie Schlack. Sekiz mağdurun her birine 25.000 Euro’ya kadar tazminat ödendiği, ayrıca terapi desteği sağlandığı açıklandı.

“İnsancıllığın öncüsü” olarak anılıyordu
1919’da Vorarlberg’de doğan Hermann Gmeiner, 1949’da SOS-Kinderdorf’u kurmuştu. Amacı, çocuklara “ailenin sıcaklığını aratmayacak” bir ortam sağlamaktı. Aynı yıl Imst’teki ilk aile evi faaliyete geçti ve 1950 Noel’inde ilk beş çocuk “SOS anneleriyle” birlikte buraya taşındı.

1960’lardan itibaren model, Asya ve Latin Amerika’ya da yayıldı. 1971’de Afrika’daki ilk köy açıldı. Bugün SOS-Kinderdorf yaklaşık 135 ülkede faaliyet gösteriyor.

Yurt dışında da istismar iddiaları
Özellikle Asya ve Afrika’daki merkezlerde yıllar boyunca benzer istismar vakaları gündeme geldi. 2021’de Avusturya’daki SOS-Kinderdorf, ölmüş bir Avusturyalı görevli hakkında ilk kez cinsel istismar şüphesini kamuoyuna açıklamıştı.

Gmeiner, yaşamı boyunca 146 ödül aldı; Dalai Lama ve Rahibe Teresa gibi isimlerle dostluk kurdu. Avusturya’da birçok okul, cadde ve park onun adını taşıyor; ayrıca Viyana’nın merkezinde bir Hermann-Gmeiner anıtı bulunuyor. 1994’te Avusturya Postası adına bir özel pul basıldı. Gmeiner, 26 Nisan 1986’da 67 yaşında kansere yenik düştü.

SOS-Kinderdorf, mağdurlardan [opferschutz@sos-kinderdorf.at] adresine ulaşmalarını istedi.

Kuruluş yeniden yapılanıyor
Genel Müdür Schlack, örgütün “küçük bir güncelleme değil, kapsamlı bir yeniden yapılanma sürecine” gireceğini belirtti:
“Bu vakalar, SOS-Kinderdorf’un artık geçmişin ‘masalsı dünya’ imajını geride bırakması gerektiğini gösterdi.”

2010’dan bu yana klasik “çocuk köyü aileleri” modeli büyük ölçüde terk edildi. Bugün yaklaşık 1.800 çocuk ve genç, sekiz–dokuz kişilik ortak yaşam evlerinde profesyonel ekipler tarafından destekleniyor.

Schlack, “Geçmişteki sistem bugüne de iz bıraktı. Şimdi bu geçmişle bağımızı kesiyoruz,” dedi. Kurumun içinde istismarı mümkün kılan ya da örtbas eden tüm yapılar tamamen yeniden düzenlenecek.

2026 yılına kadar SOS-Kinderdorf’un “bugünkünden çok farklı bir yapıya” kavuşması planlanıyor. Yeniden yapılanma, sorumluluk, denetim ve şeffaflığın kalıcı biçimde güçlendirilmesi üzerine kurulacak. Çalışanların deneyim ve önerileri bu dönüşümün merkezinde yer alacak. Ayrıca yeni bir kurumsal vizyon ve liderlik kültürü oluşturulacak.

Tarihsel dosyaların tam olarak aydınlatılması için özel bir ekip görevlendirildi. Bu ekip, geçmişteki tüm vakaları arşiv araştırmaları ve belge incelemeleriyle yeniden ele alacak.| ©DerVirgül