Sosyal Yardımda Entegrasyon Şartı | Avusturyalılar da Dahil

Federal Hükümetin planladığı sosyal yardım reformuna ilişkin henüz somut bir taslak bulunmuyor, koalisyon içi müzakereler ise daha başlamadı. Ancak Sosyal İşler Bakanlığı’na göre kesin olan, öngörülen “entegrasyon aşaması”nın yalnızca göçmenler için değil, tüm başvuru sahipleri için – yani Avusturya vatandaşları için de – geçerli olacağı. Bakanlık, bunun eşit muamele açısından zorunlu olduğunu açıkladı.

Entegrasyon Desteği ve Almanca Kursları
Hükümetin “Yeni Sosyal Yardım” planları, somut detaylar verilmeden, sadece hükümet programında kabaca taslak olarak yer almıştı. Burada belirtilen “entegrasyon aşaması”nın getirilmesi özellikle göçmenleri – ağırlıklı olarak iltica hakkı tanınanları ve ikincil koruma statüsünde olanları – hedefliyor ve entegrasyonu teşvik etmeyi amaçlıyor.

Hükümet programında yer alan planlara göre başlangıçta doğrudan sosyal yardım verilmek yerine yalnızca bir “entegrasyon desteği” sağlanacak. Üç yıla kadar sürebilecek bu aşama, iş ve Almanca öğrenmeye yönelik bir programı içerecek.

Yükümlülüklere Uymayanlara ‘açık kesintiler’
Şimdiye kadar yapılan açıklamalarda, bu üç yıllık zorunlu entegrasyon programının sonbaharda açıklanması planlanan sosyal yardım reformuyla birleştirileceği belirtilmişti. Buna göre iltica hakkı tanınanlar, ikincil koruma statüsünde olanlar, yerinden edilmiş kişiler ve yüksek kalma olasılığı bulunan sığınmacılar bu kapsama girecek. Örneğin, Almanca veya değerler kurslarına gerekçesiz olarak katılmayanlar ya da İş Bulma Kurumu’na (AMS) başvurmayanlar, bu süreçte aldıkları entegrasyon desteğinde “açık kesintilerle” karşılaşacak, demişti Entegrasyon Bakanı Claudia Plakolm (ÖVP) ağustos sonunda.

Hükümet uygulamada hâlâ uzlaşmış değil
Sosyal yardımın yeniden düzenlenmesine ilişkin plan hâlâ çok belirsiz, ayrıca ÖVP–SPÖ–NEOS koalisyonu içinde önerilerde görüş ayrılıkları var. Üzerinde uzlaşılan nokta ise, eyaletler arasında farklılık gösteren yardımların mümkün olduğunca birleştirilmesi gerektiği.

Tartışma başlıklarından biri çocuk yardımları. Bunların da mümkün olduğunca yeknesak hale getirilmesi öngörülüyor. ÖVP ve NEOS, ülke çapında kademeli bir model hedefliyor: Her bir sonraki çocuk için bir öncekine göre daha az nakdi yardım öngörülüyor.

SPÖ ise çocukların sosyal yardımdan tamamen çıkarılmasını savunuyor ve yardımların daha çok ayni katkılara odaklanacağı bir “çocuk temel güvencesi” modeline yönelmeyi düşünüyor. Ancak bu konuda da henüz uzlaşma sağlanmadı, somut öneriler yok.

Şu anda Başbakanlık bünyesindeki Anayasa Hizmetleri, hangi seçeneklerin anayasal olarak mümkün olabileceğini inceliyor.

Eyaletlerde çocuk yardımlarında farklılıklar
Çocuklar için halihazırda eyaletlere göre farklı düzenlemeler var. 2019’da çıkarılan Sosyal Yardım Temel Yasası’nda (SH-GG) başlangıçta çocuklar için üst sınırlar öngörülmüştü: Temel alınan kriter, net asgari emekli maaşı düzeyi idi (2025: 1.273,99 Euro). Buna göre ilk çocuk için bu tutarın %25’i, ikinci çocuk için %15’i, üçüncü ve her sonraki çocuk için %5’i ödenecekti. Ancak bu düzenleme Aralık 2019’da Anayasa Mahkemesi tarafından çok çocuklu aileler için dezavantaj oluşturduğu gerekçesiyle anayasaya aykırı bulunarak iptal edildi.

O tarihten bu yana çocuk yardımları eyaletler tarafından belirleniyor, federal düzeyde bir üst sınır bulunmuyor. Burgenland, Kärnten, Salzburg ve Viyana’da her çocuk için aynı miktarda yardım ödeniyor. Diğer eyaletlerde ise çocuk sayısı arttıkça yardım miktarı düşüyor – örneğin Aşağı Avusturya ve Yukarı Avusturya’da ikinci çocuktan itibaren, Tirol ve Vorarlberg’de ise üçüncü veya dördüncü çocuktan itibaren. Viyana’da çocuk başına ek ödeme şu anda 326,44 Euro ile en yüksek seviyede, Vorarlberg’de ise 232,13 Euro ile en düşük seviyede.| ©DerVirgül