İki Hafta Telefonsuz Yaşam | Zor değil ama bağımlılık güçlü!

Viyana – Grinzing’de bir sınıf, telefon yoksunluğu mücadelesine katıldı. Akıllı telefonsuz yaşam, öğrencilerin sandığından şaşırtıcı derecede kolaydı. Ancak yine de çoğu, deney sonrasında eski bağımlılık alışkanlıklarına geri döneceklerinden emindi.

Pazar akşamı Grinzing’deki Neulandschule önünde şaşırtıcı anlar yaşandı: 20 ergen, ebeveynleri eşliğinde okul kapısına geldi ve burada akıllı telefonlarını iki hafta boyunca teslim etti. 5B sınıfı, spor salonunda uyku partisi, film ve pizza eşliğinde iki haftalık telefon-detoks mücadelesine başladı.

“Öğrencilere, gençlerin üç hafta telefon kullanmadan yaşadığı bir ORF belgeselini izlettim. Sonrasında kendileri böyle bir detoks denemek istediklerini söylediler” diyor sınıf öğretmeni Katrin Monschein-Oberreither. Kendisi ve iki meslektaşı da bu projeye katıldı. “Telefonlarımızı sadece arama yapmak ve okul uygulamaları için kullandık. Diğer her şey tamamen kısıtlandı ve ekran süresi şifreleri sadece diğer öğretmenlerdeydi” diye anlatıyor Coğrafya ve Resim öğretmeni.

Başlangıçta bunun kendisi için de zorlayıcı olduğunu fark etmiş: “Normalde film izlerken bir yandan telefonda dolaşırım. Bu tamamen ortadan kalktı.” Bazı öğrenciler için de aynı durum geçerliydi; artık “yalnızca bir şey yapmaya” alışkın değillerdi. Daniel mesela, etrafta dolaşıp arkadaşlarına atıştırmalık dağıttı.

Ama o akşam kimse telefonu aşırı derecede aramadı: “Oynadık, sohbet ettik, çok eğlendik. Akşam vakti yalnızca sınıfla okulda olmak çok komikti” diyor Pia.

Derslerde Manipülasyon ve Tekelleşme Tartışıldı

Detokstan önceki coğrafya derslerinde, öğretmen öğrencileriyle telefon kullanımları ve yoksunluğun zorlukları hakkında konuşmuştu. Ekran süreleri de kaydedilmişti: 10 saat 16 dakika, 9 saat 30 dakika – bunlar zirvelerdi; yağmurlu hafta sonlarında daha da artıyordu. Ancak günlük dört saatin üzerinde ekran süresi oldukça yaygındı.

Bir diğer ilginç nokta ise cinsiyet farkıydı:
“Kızlar telefonu daha çok iletişim için, Instagram ve Snapchat için kullanırken; erkekler TikTok ve mobil oyunlara yönelmişti” diyor öğretmen.

Teknopoller (Google, Meta), bağımlılık oluşturan uygulamalar, Andrew Tate gibi influencer’ların olumsuz etkileri ve sürekli bildirimlerle dikkat dağınıklığı üzerine çokça tartışma yapıldı.

Ayrıca iki haftalık detoksun koşulları da düşünüldü:
Telefonun zorunlu olduğu durumlar?
Ayrı yaşayan ailelerde iletişim nasıl olacak?

Çözümler üretildi:

• Beş öğrenciye tuşlu eski telefonlar verildi.
• Bir öğrenci akıllı telefonunu sıfır ekran süresiyle tuttu.
• Bazıları iletişim için bilgisayardan WhatsApp kullandı.
• Birkaç öğrenci Snapchat hesaplarını arkadaşlarına devretti (Flame’lerin kaybolmaması için!).
• Acil durumlar için aile telefonları kullanılacaktı.

Abartılı ORF Belgeseli

Motivasyon yüksek olsa da duygular karışıktı:
“Belgeselde öğrenciler baş ağrısı ve yoksunluk belirtileri yaşıyordu. Bu yüzden isterlerse bırakabileceklerini söyledik” diyor öğretmen.

Ama işler çok farklı gelişti:

“İki gün sonra bırakacağımı düşünmüştüm. Ama hayatımda hiçbir fark olmadı” diyor Jana. Akşamları telefonu daha çok aradığını söylüyor:
“Odamda telefonla olmak yerine salonda ailemle sohbet ettim ve kız kardeşimi sinirlendirdim,” diye gülüyor.

Herkes benzer deneyimler aktarıyor:

• Stefan daha fazla uyudu.
• Jimnastikçi Erich, telefonda oyalanmak yerine antrenmana gitti.
• Stina daha çok okudu ve derslere daha fazla zaman ayırdı.
• Moritz çizim yaptı ve kitap okudu.
• Anton trene giderken insanları gözlemledi.

Amélie: “Toplu taşımada herkes telefonuna gömülmüş. Çevrelerini fark etmiyorlar.”
Sophie: “Ders çalışırken her titreşim beni ders modundan çıkarıyordu.”

Jakob’un annesi Elisabeth:

“Tıpkı ilkokuldaki gibiydi. Çok daha fazla sohbet ettik.”

Sınıfta Daha Fazla Dayanışma

Okulda 5B, teneffüslerde yeniden daha gürültülü ve canlı hale geldi.
“Çocuklar tekrar konuşup şakalaşmaya başladı. Sınıf birbirine daha da kenetlendi” diyor idari çalışan Eric Schliegel.

Evlerde de etkileri hissedildi:
Daniel sık sık ailesine yemek yaptı. “Her gün pişirdim!” diyor.

Ama… Eski Alışkanlıklara Dönüş Kaçınılmaz mı?

Tüm bu olumlu etkiler ve bilinçli farkındalığa rağmen sınıfın çoğu emin:
Telefonlar geri geldiğinde, eski bağımlılık davranışları da geri dönecek.

Okul müdürü Eva Fessler girişimi olumlu bulsa da yasal düzenlemeler istiyor:
Yüksek ekran süresinin gelişim gecikmelerine ve artan mutsuzluğa yol açtığını gösteren çok sayıda uluslararası çalışma olduğunu vurguluyor.

“Telefona bakılan zaman, başka bir insana ayrılabilir. Ya da sessizliğin tadı çıkarılabilir – o da önemli.” |© DerVirgül