Yoksulluğu görünür kıldı dedik, ancak ayda 7.ooo Euro kazanıyorlar | Avusturya’da yeni bir pazar mı açılıyor?

| Adem Hüyük

“Genellikle sabaha karşı dışarıdan gelen bazı sesler, uyumak istemeyen gözlerime bahane oluyordu. Pencereden dışarı baktığımda, belediyenin sokak aralarına yerleştirdiği çöp kutularında sessizce bir şeyler arayan insanlar görüyordum. Önceleri rastlantı gibi görülen bu manzara, zamanla şehirde daha sık karşılaşılan bir görüntüye dönüştü.” 02.06.2025 tarihli makalem gördüklerimin ışığıyla böyle başlıyordu.

Ancak gördüklerim, göremediklerimin önünü kesen kapitalist bir yeni pazarın doğuşuymuş.

Avusturya’da bu yılın sonuna kadar tam anlamıyla uygulanması beklenen depozito sistemi, çevreyi koruma hedefiyle başlatıldı. Ancak sistem, Viyana sokaklarında beklenmedik bir sosyal sonucu da beraberinde getirdi: Yoksul ve evsiz bireyler, geçim kaynağı olarak depozitolu şişe ve kutu toplamaya başladı.

Ancak Virgül’ün 21.07.2025 tarihli haberinde yer alan verilere nazaran, rakamların çok büyük olduğunu gösterdi.

Virgül’ün süpermarketler zinciri markaların rakamlarına ulaşması yeni pazarın büyüklüğüne ışık tutuyor.

Örneğin; Spar market zincirinin, Ocak ayından bu yana müşterilerine depozito fişlerini doğrudan bağışlama imkânı sunmasının doğurduğu sonuçta, üç ay içinde ülke genelinde 170 bin Euro tutarında kar elde ettiği, ancak bilindiği üzere bu 170 Euro’yu “Rettet das Kind” [Çocuğu Kurtarın Derneği] birimlerine aktarıldığı kaydedildi.

REWE Grubu, Mayıs ayından bu yana Penny, Billa ve Billa Plus marketleri ve Penny marketlerinde yapılan bağışlar ise Avusturya Kızılhaç’ına gidiyor ve özellikle zor durumdaki ailelere destek amacı taşıyor.

Yani boş şişe ve teneke kutu geri iadesi, yeni bir pazar oluşturmakta.

Virgül toplayıcılarla görüştü

Özellikle gece yarıları çöp kutularını ve çöp konteynerlerini kendilerine çalışma alanları olarak seçenler, göçmen geçmişi olan dar gelirli ve oturum izni olmayan kaçak yaşam süren bireylerden oluşuyor.

Güvenini kazandığımız birkaç toplayıcıyla sohbet etme imkânı bulduk. Yaklaşık bir aydır gözlemlediğimiz bu kişilerin aylık kazançlarını öğrendiğimizde ise, şaşkınlığımızı saklayamadık.

Genellikle Pazar arabalarıyla çöplerden şişe ve teneke kutu toplayan göçmen bireyler, her boş meşrubat şişe veya kutusunu 20 cent’e satmakta [yaklaşık 7.2 TL’ye denk geliyor].

Önemsemeyerek çöpe attığımız bu boş şişe ve kutular, bir toplayıcıya ayda yedi bin Euro gelir olarak geri dönebilmekte.

Uzak doğulu bir göçmen, utandığından iki ay boyunca toplayıcılığı sadece geceleri yaptığını söylerken, daha sonraları ne kadar çok toplarsan günlük gelirin o kadar arttığını gördüğünü ve bunun bir yan iş değil esas iş olduğuna karar verdiğini söylüyor.

Diğer bir göçmen toplayıcı, Pazar arabasını günde beş defa dolduruyordum. Bana yetiyordu. Ancak sonra baktım ki toplayıcılar Viyana’nın her bölgesinde artmaya devam ediyor. Anladım ki bu durum yeni bir iş alanı olarak büyüyecek. Geceleri de eşimle beraber toplamaya başladık diye konuştu.

İsminin yayınlanması koşuluyla, topladığı boş şişe ve teneke kutularının geri dönüşüm faturalarını gösterebileceğini söyleyen göçmen, ayda 7.000 Euro’luk toplama yaptığını Virgül’e ispatlayarak, bunu ailesiyle birlikte yaptığını belirtti.

Bazı toplayıcıların artık elleriyle çöpleri karıştırmadıkları görülürken, mangal yaparken kullanılan uzun boylu maşaları iş aleti olarak kullandıkları görülmekte.

İki aydır yaptığımız araştırma sonucunda, henüz Türkiye kökenli bir göçmenin bu yeni pazara girdiğini tespit edemedik.

Ancak yakın tarihte, Avusturya’nın bu yeni pazarında her tür milletten insanı görmenin mümkün olacağı olanaklar dahilinde görülüyor. | ©DerVirgül