Yüksek Enerji Fiyatları Avusturya Ekonomisini Zorluyor

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü OECD’nin son ekonomik tahminine göre Avusturya ekonomisi durgunluktan ancak yavaş çıkıyor. Yüksek enerji fiyatları ve yeni gümrük vergileri ülkenin toparlanmasını belirgin şekilde frenliyor. Salı günü yayımlanan Economic Outlook raporuna göre OECD, Avusturya için yalnızca çok zayıf bir ekonomik toparlanma bekliyor. İki yıl üst üste küçülen ekonomi, 2025’te yüzde 0,3, 2026’da yüzde 0,9 ve 2027’de yüzde 1,2 büyüyecek. Kısacası güçlü bir toparlanmadan söz etmek mümkün değil.

Ekonomide beklenen toparlanmanın geç başlamasının nedeni hanehalkı tüketiminin zayıf seyretmesi. Tasarruf eğiliminin yüksek olması nedeniyle özel tüketim kısa vadede düşük kalacak. Ancak OECD’ye göre 2026 ve 2027’de reel ücret artışları, güçlü istihdam ve gerileyen enflasyon sayesinde tüketim yeniden ivme kazanacak. Enflasyonun başlangıçta yüksek kalacağı, ancak 2027 sonuna doğru yüzde 2 hedefine yaklaşacağı öngörülüyor. Bu yıl tablo hâlâ kırılgan: 2025’in ilk çeyreğinde yüzde 0,2’lik küçük bir artışın ardından ikinci çeyrekte ekonomi yüzde 0,1 küçüldü. Sınırlı büyüme katkısı sanayi ve hizmetler sektörlerinden gelirken, talep tarafında en çok yatırımlar öne çıktı. 2026’dan itibaren yatırımların yeniden artması, düşük faizler ve yenileme ihtiyacıyla desteklenecek.

İstihdam piyasası ise durgunluğa rağmen direnç gösteriyor: İşsizlik oranı yüzde 6’nın hemen altında sabit kalırken ücretler ılımlı artmaya devam ediyor.

İhracat baskı altında

OECD, dış koşulların Avusturya ekonomisini ciddi biçimde zorladığını belirtiyor. Avusturya, çok açık bir ekonomi olarak Avrupa’nın üretim zincirlerine yoğun şekilde bağlı. ABD’nin AB ürünlerine getirdiği yeni gümrük vergilerinin Avusturya ihracatını doğrudan ve dolaylı olarak vurması bekleniyor. ABD, Avusturya’nın mal ihracatında yüzde 8 paya sahip. Ayrıca Avusturya’dan ihraç edilen ara mallar diğer AB ülkelerinin üretim süreçlerinde kullanıldığı için dolaylı kayıp daha büyük olabilir.

Avusturya’nın ihracata dolaylı bağımlılığı yüksek: Avusturya’nın toplam ihracatının yüzde 21’i, diğer ülkelerin tekrar ihraç ettiği ürünlerde girdi olarak kullanılıyor. OECD’ye göre özellikle Avrupa’daki birçok ülke, ABD gümrük vergilerinin dolaylı etkilerini ve Almanya gibi kilit pazarlarda düşen talebin sonuçlarını hissediyor. Almanya otomotiv sektöründe yaşanabilecek daha uzun bir kriz veya ek gümrük vergileri Avusturya’nın büyümesini daha da baskılayabilir.

Elektrik fiyatı hâlâ 2022 başına kıyasla yüzde 40 daha yüksek

Yüksek enerji fiyatları, özellikle de elektrik, Avusturya sanayisinin rekabet gücünü zayıflatmaya devam ediyor. Sanayi için elektrik fiyatları, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısından önceki döneme göre hâlâ yaklaşık yüzde 40 daha yüksek. Bu durum kimya, metal ve kâğıt gibi enerji yoğun sektörleri zorlayarak yatırımların başka ülkelere kaymasına yol açıyor.

OECD ekonomistleri, rekabet gücünün artırılması için sanayi elektriği fiyatlarının düşürülmesi gerektiğini vurguluyor. Bunun için enerji tedarikçilerinin ihale süreçlerinin ülke genelinde düzenlenmesi, eyalet bazındaki uygulamaların ise azaltılması öneriliyor. Daha entegre bir ulusal piyasa, daha fazla rekabet ve daha şeffaf tarifeler, fiyatların gerilemesine ve sanayinin pazarlık gücünün artmasına yardımcı olabilir. Örgüt ayrıca şebeke ücretleri, vergiler ve ek maliyetlerde tam şeffaflık sağlanmasını ve şirketlere uzun vadeli fiyat ve yatırım güvencesi verilmesini tavsiye ediyor.

OECD’ye göre enerji yoğun ve zor durumdaki işletmelere yönelik hedefli destekler, genel ve sürekli sübvansiyonlardan çok daha etkili. Zira geniş kapsamlı sübvansiyonlar bütçeyi zorluyor, yanlış teşvikler yaratıyor ve verimlilik yatırımlarını geciktiriyor. Orta vadede Avusturya’nın enerji verimliliğini artırması, şebeke kapasitesini genişletmesi, yenilenebilir üretimi artırması ve izin süreçlerini hızlandırması gerektiği belirtiliyor. Enerji maliyetleri kontrol altına alınmadığı takdirde, ülkede sessiz bir sanayisizleşme ve AB ortalamasının altında kalıcı büyüme riski doğuyor.

Borç oranı yükseliyor

Mali politikada Avusturya’nın ılımlı bir konsolidasyon sürecinde olduğu belirtiliyor. 2024’te GSYH’nin yüzde 4,7’si olan bütçe açığının 2028’e kadar kademeli biçimde yüzde 3’ün altına çekilmesi hedefleniyor. Bu iyileşme, enerji ve banka vergileri, daha yüksek temettü vergileri, emekli maaşlarından alınan ek sağlık katkıları gibi gelir artışlarının yanı sıra belirli harcama kesintilerine dayanıyor. Ancak buna rağmen kamu borcu ve faiz yükü yükselmeye devam edecek. OECD’ye göre 2027’ye kadar Maastricht kriterlerine göre borç oranı yüzde 82,4’ten yüzde 86,4’e çıkabilir. Örgüt, daha sert bir bütçe sıkılaştırmasının kırılgan ekonomik toparlanmayı daha da zayıflatabileceği uyarısında bulunuyor. |© DerVirgül