Metre Ölçü Biriminin Kabulü

20 Mayıs 1875’te “Metre Konvansiyonu” imzalandı. Bu tarihe kadar ortak bir ölçü birimi yoktu. 20 Mayıs 1875’te 18 ülkenin temsilcileri “Metre Konvansiyonu”nu resmen imzaladılar.

Böylece metrik ölçü birimi Avusturya-Macaristan, Almanya, Fransa, İtalya, Belçika, İsveç, Norveç, Danimarka, Portekiz, Rusya, İsviçre, İspanya, Türkiye ve ABD ile birlikte Güney Amerika’daki Brezilya, Arjantin, Peru ve Venezuela gibi ülkelerde ve bunlara bağlı kolonilerde geçerli hale geldi.

Metrenin Kabulünden Önce

Metre ölçü birimi kabul edilmeden önce ortak bir ölçü sistemi yoktu. O dönemde geçerli olan tüm birimler insan vücuduna dayanıyordu (ayak, arşın). Örneğin WDR’nin, Braunschweig’daki Fiziksel ve Teknik Federal Enstitü’den Fritz Riehle’yi aktardığına göre: “Her şehrin kendi uzunluk ölçüsü vardı, bazıları hükümdarın arşınından türetilmişti.”

Fransız Devrimi İtici Güç Oldu

Ancak bu durumu değiştiren gelişme Fransız Devrimi oldu. Aydınlanmış insan için bu ölçü karmaşası ciddi bir sorun olarak görülüyordu. Bu nedenle Fransız Ulusal Meclisi, tüm insanlar için geçerli olacak bir ölçü birimi oluşturmayı hedefledi. Astronomlar Pierre Méchain ve Jean-Baptiste Joseph Delambre, 1791 yılında Fransa’daki Dunkerque ile İspanya’daki Barselona arasındaki meridyen boyunca mesafe ölçmekle görevlendirildi. Ülkede devam eden devrim nedeniyle bu çalışma yedi yıl sürdü ve nihayet Aralık 1799’da, Ulusal Meclis’te kadife bir yastık üzerinde platin-iribiyum alaşımından yapılmış bir çubuk sunuldu. “İşte gerçek metre, bu da orijinal metre,” denildi.

Bu dönemde aynı zamanda orijinal kilogram da oluşturuldu. Bu birim metrenin bir türevi olarak tanımlandı ve kenar uzunluğu bir desimetre (bir metrenin onda biri) olan bir su küpünün ağırlığına eşit olacak şekilde belirlendi. Bu andan itibaren Fransa’da metre ve kilogram bağlayıcı ölçü birimleri haline geldi.

Başlangıçta Direnç Büyüktü

Ancak bu iki birimin Avrupa genelinde hızla yayılması beklenemezdi. Fransa her ne kadar diğer ülkelere baskı uygulayarak metrik sistemi benimsemelerini istediyse de, başlarda kayda değer bir başarı elde edilemedi. Fransa’da bile başlangıçta büyük bir direnç vardı, insanlar alıştıkları eski ölçü birimlerini kullanmaya devam ettiler. Bu direnç o kadar büyüktü ki, 1812 yılında metrik öncesi birimlerin kullanımı tekrar serbest bırakıldı. İsviçre, Hollanda ve Belçika ise bağımsızlıklarını kazandıktan sonra metrik sistemi benimsediler. Fransa ise bu sistemi ancak 1837 yılında tekrar zorunlu hale getirdi.

Uluslararası Ticaretle Birlikte Hız Kazandı

Ancak 1851 yılında Londra’da düzenlenen ilk dünya fuarı, metrenin savunucularına yeniden güç verdi. 1860’lı yıllarda Avrupa içi ticaretin hızla artmasıyla birlikte, daha fazla ulus-devlet kendi ölçü sistemlerini metrik sisteme uyarlamaya başladı. Fransız-Alman Savaşı metrenin yaygın olarak benimsenmesini bir süre geciktirdi, fakat 1875 yılı itibarıyla süreç tamamlandı.|©DerVirgül