Ayağa kalkan yolcuya para cezası nasıl uygulanacak?

Türk Hava Yolları [THY], uçuş güvenliği konusunda dünyada bir ilke imza attı. 2 Mayıs 2025 itibarıyla, uçak tamamen durmadan ve emniyet kemeri ikaz ışığı sönmeden ayağa kalkan yolculara idari para cezası uygulanmaya başlandı.

Yeni uygulamaya göre, sadece ayağa kalkan değil, kabin bagajına ulaşmaya çalışan ya da diğer yolcuları iterek öne geçmeye çalışanlar da cezalandırılacak. THY yetkilileri, bu kararın yolcu güvenliğini sağlamak ve tahliye sürecini daha düzenli hale getirmek amacıyla alındığını belirtti. Kabin ekibine, kurallara uymayan yolcuları tespit edip raporlama talimatı verildi.

Anonslar Güncellendi, Disiplin Uyarısı Arttı

Uygulama kapsamında THY uçaklarındaki iniş anonsları da değiştirildi. Yolculara artık yalnızca sıra kendilerine geldiğinde ayağa kalkmaları, koridora yönelmemeleri ve uyarı ışıkları sönmeden hareket etmemeleri gerektiği anons ediliyor.

Para Cezası Nasıl Uygulanacak?

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün [SHGM] mevcut yönetmeliklerine dayandırılan bu uygulamada, cezanın idari para cezası kapsamında değerlendirileceği belirtiliyor. Cezalar, kabin ekibi tarafından düzenlenecek rapor doğrultusunda yer hizmetleri ya da kolluk birimlerine bildirilecek.

İlgili yolcuya daha sonra kimlik bilgileri üzerinden tebligat yapılacak. Para cezasının miktarı henüz kamuoyuyla paylaşılmış değil; ancak 2025 yılı itibarıyla benzer kabin içi ihlaller için uygulanan cezanın 1500 TL [Bugünkü kurla 34,30 Euro] ile 3500 TL [Bugünkü kurla 80,03 Euro] arasında değiştiği biliniyor.

Uygulamanın diğer hava yolu şirketlerine de örnek olması bekleniyor.

Kurala Değil, Disipline Direnç

Türk Hava Yolları’nın bu yeni uygulaması, yalnızca uçuş güvenliğiyle değil, aynı zamanda bir toplumsal alışkanlıkla yüzleşmeyle ilgili. Uçak teker koyar koymaz kemer sesine aldırış etmeden ayağa kalkma refleksi, aslında Türkiye’ye özgü değil; ama neredeyse bir “normal davranış” gibi yaşanıyor.

Viyana gibi çok kültürlü şehirlerden kalkan uçuşlarda ise durum daha karmaşık. Bir yanda Avrupa’da edinilmiş “sıraya saygı” kültürü, diğer yanda Türkiye çıkışlı reflekslerle hareket eden yolcular. Bu yeni ceza uygulaması, THY’nin Avrupa hattındaki uçuşlarda da bir denge kurmayı hedeflediğini gösteriyor.

Kemer ışığı sönmeden ayağa kalkmak, belki acelecilik değil ama “önce ben” demenin küçük bir versiyonu. Ceza, belki de bir tür görgü eğitimi yerine geçebilir.| ©DerVirgül