ÖVP-SPÖ-NEOS koalisyonu dağ gibi vaatle geldi, fare doğurdu

Avusturya hükümeti 2025/26 çift yıllık bütçesini açıkladı. Yeni tasarruf paketinde dikkat çeken kalemler var: KlimaTicket pahalanıyor, aile yardımları donduruluyor, kültür ve çevre destekleri kesiliyor. Maliye Bakanı Markus Marterbauer [SPÖ], bütçeyi “bir dönüm noktası” olarak sundu. Oysa kamu hizmetlerinden alınanlar, halkın omzuna yükleniyor.

Kemer Sıkma Politikaları Geri Döndü

Yeni hükümetin göreve başlamasının ardından yalnızca 10 hafta geçmesine rağmen, 2025 için 7 milyar, 2026 için ise 10,4 milyar euroluk bir bütçe konsolidasyonu gündeme alındı. Harcamaların üçte ikisi kesilirken, gelir tarafında vergiler ve zamlarla halktan “katkı” toplanacak. “Devlet hazinesini iyileştirmek” sloganıyla duyurulan önlemler; eğitime, kültüre, sosyal desteklere ve çevreye darbe indiriyor.

Kimin Cebinden Ne Alınıyor?

Maliye Bakanı Marterbauer ile ÖVP’li yardımcısı Eibinger-Miedl’in birlikte sunduğu bütçede öne çıkan kalemler şöyle:

• İklim Bonusu kaldırılıyor: Her yıl 2 milyar € tasarruf hedefleniyor.
• Çevre destekleri: 2025’te 557 milyon €, 2026’da 820 milyon € kesiliyor. E-mobilite de dahil.
• Kültür ve sanat: Her yıl 5 milyon € kesinti.
• Spor: 2025’te 15 milyon € daha az bütçe.
• Yurtdışı kalkınma yardımları: 2026’ya dek neredeyse sıfırlanıyor.
• Aile yardımları: Enflasyon oranında artış durduruluyor.
• KlimaTicket: 200 € zamlanıyor. Ulaşımda çevre dostu seçenekler yerine zam politikası devrede.
• Pasaport ve ehliyet gibi resmi belgeler: %48,2 zamla 1 Temmuz 2025’te yürürlüğe girecek.

Dijitalleşme mi, Kırtasiyeden Tasarruf mu?

Hükümet, bütçe belgelerinin artık yalnızca dijital yayımlanacağını, böylece 100.000 € tasarruf sağlanacağını duyurdu. 3,5 ton kâğıt israfı engellenecek. Ancak “dönüm noktası” diye duyurulan bu adım, bütçedeki derin kesintilerin gölgesinde kalıyor.

Bürokraside Tasarruf Var, Ama Personel Yok

Her bakanlık, hizmet seyahatleri, BT projeleri, iletişim ve personel alımında kısıtlamalara gidiyor. 2025’te 1,1 milyar €, 2026’da 1,3 milyar € tasarruf hedefleniyor. Ancak bu kesintilerin hizmet kalitesini ne ölçüde etkileyeceği bilinmiyor.

Ekonomi ve İş Dünyasına Teşvik Var

Toplam kesintilerden farklı olarak hükümet, bazı “öncelikli” alanlara yatırım yapıyor. 2025’te 615 milyon €, 2026’da ise 1,562 milyar €’luk teşvikler planlandı. Yaşlı istihdamı, 55+ düzenlemeleri ve KOBİ vergi indirimi gibi alanlar destekleniyor. Ancak bu teşviklerin etkisi, sosyal kesintilerin yarattığı boşluğu doldurabilecek mi?

Bütçe Açığı Hedefi Gerçekçi mi?

2024’te %4,7 olan bütçe açığının 2026’da %4,2’ye indirilmesi bekleniyor. Hedef, 2028’de AB’nin belirlediği %3 sınırına ulaşmak. Ancak bu hedefler, eğitimden sağlığa pek çok alanda hizmetlerin daralması pahasına gerçekleşecek gibi görünüyor.

Sonuç: Güven Değil, Geri Adım

Maliye Bakanı Marterbauer, “Büyük bir iş başardık” diyor. Ancak bu başarı, sosyal devletin gerilemesi, desteklerin budanması ve vatandaşın daha fazla yük üstlenmesi pahasına elde ediliyor. Bu bütçe “dönüm noktası” değil, bir geri dönüş sinyali: Kamusal sorumluluklardan kaçan, bedeli halka ödeten bir ekonomi politikasına geri dönüş.|© DerVirgül