Devletin Entegrasyon Anketi Müslümanlara Yönelik Olumsuz Algıyı Derinleştiriyor

| Adem Hüyük

Avusturya Entegrasyon Fonu [ÖIF] tarafından yayımlanan 2025 yılı Entegrasyon Barometresi, ülkedeki göç ve toplumsal birliktelik konularında karamsar bir tablo ortaya koyuyor. Özellikle Müslüman göçmenlerle ilgili olumsuz algıların güçlenmesi dikkat çekiyor.

Entegrasyonun işleyip işlemediği sorusu, Avusturya’da uzun süredir siyaset üstü bir tartışma konusu olmaktan çıktı. ÖIF tarafından kamuoyuyla paylaşılan 2025 tarihli Integrationsbarometer, halkın önemli bir kısmının entegrasyonu “başarısız” bulduğunu gösteriyor. Araştırmaya göre, halkın yüzde 70’i hem sığınmacı kabul sürecini hem de genel anlamda entegrasyonun işleyişini başarısız olarak değerlendiriyor.

Ankette Kimler Hedefte?

Veriler, özellikle Müslüman göçmenlerle toplumsal ilişkilerde olumsuz deneyimlerin öne çıktığını gösteriyor. “Birlikte yaşamanın en zor olduğu grup” olarak Müslüman göçmenler öne çıkarken, Ukraynalı göçmenlerle ilgili algı büyük oranda olumlu. Katılımcıların yüzde 68’i Müslümanlarla birlikte yaşamı “negatif” olarak tanımlarken, bu oran Ukraynalılar için yalnızca yüzde 32.

Özellikle kamusal alanlar ve okullar “birlikte yaşamın en zor olduğu yerler” olarak gösteriliyor. Buna karşın, işyerlerinde ve dükkan/lokantalarda birlikte yaşam daha olumlu değerlendiriliyor.

Süreçten Kim Sorumlu?

Halkın yüzde 61’i entegrasyon sürecinin başarısızlığından göçmenleri sorumlu tutuyor. Yüzde 70 ise devletin sunduğu imkânları yeterli buluyor. Aynı oranda bir kesim, Almanca öğreniminin zorunlu tutulmasını ve aksi takdirde sosyal yardımların kesilmesini destekliyor.

Entegrasyon Bakanı Claudia Plakolm [ÖVP] konuyla ilgili yaptığı açıklamada, yeni entegrasyon programının bu zorunluluğu net biçimde dayatacağını söyledi:
“İnsanları entegrasyona zorlayacağız, gerektiğinde yaptırımlarla da olsa.”

Aile Birleşimine Fren, Başörtüsüne Yasak

Anketin sunduğu eğilimlerle uyumlu olarak hükümet, aile birleşimini durdurmayı ve kuzen evliliklerine yasak getirmeyi planlıyor. Reşit olmayanlar için evlilik yasağı ve 14 yaş altı çocuklara başörtüsü yasağı gibi düzenlemeler de halkın büyük desteğini alıyor [sırasıyla yüzde 88 ve 74]. Ancak, bu tür düzenlemelerin bazıları anayasal engellere takılmıştı; örneğin 2019’da çıkarılan başörtüsü yasağı, Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmişti.

Olumsuz Algı Genel Hâkim

Genel olarak halkın yalnızca yüzde 45’i “toplumsal birlikte yaşamın iyi gittiğini” düşünürken, yüzde 53’ü bu konuda olumsuz görüş bildiriyor. Bu durum, entegrasyon politikasının sadece göçmenlerin değil, aynı zamanda yerel halkın ihtiyaç ve beklentileriyle birlikte ele alınması gerektiğini ortaya koyuyor.

Anketi yürüten Peter Hajek sonuçları şöyle yorumluyor:

“Tüm eleştirilere rağmen halk, entegrasyonun karşılıklı bir süreç olduğunun farkında. Hem göçmenler hem yerleşikler bu konuda sorumluluk taşıyor.”

Veriye Dayalı Ayrımcılık Ne Anlama Gelir?

Araştırmalar, kamuoyu anketlerinin sadece gerçek deneyimleri değil; medya söylemleri, politik tartışmalar ve kültürel önyargılar yoluyla şekillenen algıları da yansıttığını gösteriyor. Bir toplumda belirli bir gruba dair olumsuz deneyimlerin daha sık dile getirilmesi, o grubun daha çok “sorun kaynağı” olarak algılanmasına yol açabiliyor.

“Veriye dayalı ayrımcılık”, bu tür algıların anket sonuçlarıyla tekrar üretilmesi ve yaygınlaştırılması anlamına gelir. Sayılar nötr görünebilir; ancak hangi soruların nasıl sorulduğu, hangi grupların merkeze alındığı gibi etkenler verilerin nasıl okunacağını doğrudan etkiler.

Bu nedenle entegrasyon anketleri yalnızca toplumsal “durum tespiti” değil, aynı zamanda toplumun kiminle, nerede ve nasıl yaşamak istediğine dair arzularını da yansıtan belgeler olarak değerlendirilmelidir.

Müslüman Göçmenlerle Birlikte Yaşam Daha Olumsuz Algılanıyor

Avusturya’da yapılan son entegrasyon anketine göre birlikte yaşam algısı göçmen gruplar arasında belirgin farklılıklar gösteriyor.

ÖIF’nin yayımladığı 2025 Entegrasyon Barometresi, ülkedeki göçmen gruplara yönelik algılarda dikkat çekici farklılıklar ortaya koyuyor. Özellikle Müslüman göçmenlerle birlikte yaşam, toplumun önemli bir kesimi tarafından daha olumsuz değerlendiriliyor.

Ankete katılanların yüzde 68’i Müslüman göçmenlerle birlikte yaşamı “negatif” olarak tanımlarken, bu oran Ukraynalı göçmenler için sadece yüzde 32 düzeyinde kaldı.

Araştırma, göçmenlerin dini ve etnik kökenlerinin toplumsal kabul düzeyinde önemli rol oynadığını da gösteriyor. Veriler, özellikle farklı alanlardaki gündelik temas noktalarında — kamusal alanlar, okullar ve mahalle yaşamı gibi — algıların değiştiğini ortaya koyuyor.

ÖIF, bu farkların nedenlerine dair değerlendirme yapmazken, veriler kamuoyundaki algıların yalnızca göçmen varlığından değil, göçmen gruplarına dair toplumsal temsillerden de etkilendiğine işaret ediyor.

Der Virgül Yorumu

Bu tür anketlerin toplumsal önyargıları sayısallaştırarak “meşrulaştırma” riski taşıdığı unutulmamalıdır. Anketin dili, örneklem yapısı ve soruların çerçevesi gibi unsurlar, kamuoyuna verilen mesajı doğrudan etkiler.

Ankette Müslüman göçmenlere dair olumsuz algıların öne çıkarılması, göçmen toplumlar içinde yeni ayrımcılık biçimlerinin yeniden üretilmesine hizmet edebilir. Der Virgül olarak, entegrasyonun yalnızca “uyum” değil, karşılıklı tanıma, güven inşası ve eşitlikçi vatandaşlık anlayışıyla mümkün olabileceğini savunuyoruz.|© DerVirgül