Avusturya’da ev sahibi olmak | Gelir artıyor, fiyat düşüyor ama hayal hâlâ uzak

Kâğıt üzerinde her şey “daha iyi” görünüyor: Konut fiyatları 2022’den bu yana yüzde 3,5 düştü, hane gelirleri ise yüzde 23,5 arttı. Ama gerçek şu: Ev sahibi olmak hâlâ büyük çoğunluk için ulaşılamaz bir lüks.

Bank Austria’nın raporu, tüm istatistiklerin ötesinde şu gerçeği ortaya koyuyor: Ev sahibi olma hayali, toplumun büyük kısmı için hâlâ kapalı bir kapı.

Rakamlar güzel, gerçek sert

Ekonomistlerin dilinde “konut yeniden erişilebilir hale geldi” deniyor. Ama “erişilebilir” ile “gerçekten alınabilir” arasında fark var.

2025’te bir hanenin 100 metrekarelik bir daire için 12 yıllık, aynı büyüklükte bir ev için ise 8 yıllık gelirini harcaması gerekiyor. 2008’de bu süreler sırasıyla 8,5 ve 6 yıldı.

Yani 17 yıl boyunca çalışıp daha fazla kazanan Avusturya’da yaşayanlar, bugün ev sahibi olmaya 2008’e göre daha mı yakın, yoksa daha mı uzak?

Soru: Kim alabiliyor?

Rakamlar ortada ama asıl soru şu: Bu şartlarda kim ev sahibi olabiliyor?

• Banka kredilerine ulaşabilen, teminat gösterebilen, gelirini garanti altına almış bir azınlık mı?
• Yoksa ev almayı zaten çoktan bırakmış, kiraya mahkûm edilmiş çoğunluk mu?

Üstelik kira cephesi de yangın yeri. 2022’den bu yana kiralar yüzde 17 arttı. Bu artış, genel enflasyonu bile geçti. Yani ev sahibi olamayanların sırtındaki yük her geçen gün daha da ağırlaşıyor.

Popüler masal: “Trend değişiyor”

Bankalar ve ekonomistler “trend dönüyor” diyor. Krediler yeniden artıyor, piyasa hareketleniyor. Ama unutulmamalı: 2025’in ortasında konut finansman hacmi 130 milyar Euro’ya ulaştı. 2022’de bu rakam 135 milyar Euro’ydu. Yani düşüşten sonra yaşanan bu “toparlanma”, aslında hâlâ geriye gidişin gölgesinde.

Yükselen kiralar, yeniden artacak fiyatlar

Ekonomistler, önümüzdeki yıllarda fiyatların yeniden yükseleceğini öngörüyor. Kullanılmış konutların daha fazla değerleneceği, yeni yapılarda ise artışın sınırlı kalacağı söyleniyor. Ama yine de sonuç aynı: Fiyatlar artacak.

Peki, o zaman 2025’in başında “evler artık erişilebilir” diyenler 2027’de ne diyecek? “Daha az erişilebilir ama hâlâ istatistiklerde iyi görünüyor” mu?

Erişilebilirlik tartışmaları, istatistik oyunları ve ekonomik raporlar arasında gözden kaçırılmaması gereken gerçek şu: Avusturya’da ev sahibi olmak, geniş toplum kesimleri için hâlâ ulaşılmaz. Gelirler artsa da, faizler düşse de, fiyatlar kısmen gerilese de tablo değişmiyor: Ev, artık bir barınma hakkı değil, çoğu insan için dokunulmaz bir yatırım aracı.| ©DerVirgül