Sizi Avusturya Medyasıyla Tanıştıralım

| Adem Hüyük

Avusturya, Sınır Tanımayan Gazeteciler örgütünün Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde 180 ülke arasında her yıl değişen bir gelişim sunarken, bu oran bazen 18’inci, 17’nci ve 16’ncı sırada yer aldığı görülüyor.

Peki, Avusturya medyasını ne kadar tanıyoruz?

Hangi gazete hangi çizgide haber yapıyor?

Yaklaşık 320 bin Türkçe konuşanın yaşadığı Avusturya’da göçmenler, çoğunlukla bulvar gazetelerini tercih ediyor. Bunun nedeni hem haber dili hem de haber anlayışı.

Türkiye göçmenleri genellikle üçüncü sayfa haberleriyle ilgileniyor. Bu durum, eğitim seviyesinin de bir yansıması olarak, onların siyasal ve kültürel alanda gündem belirleyen gazetelerden — en azından büyük çoğunluğunun — habersiz yaşamasına yol açıyor.

Sonuç olarak, bulvar gazetelerinin yarattığı perspektiften ülkeyi görüyor ve yorumluyorlar.

Siyasetçilerin, Avusturya’nın güçlü bulvar gazetelerinin desteğine ihtiyaç duyması ve bu gazeteleri çok iyi kullanması da dikkate alındığında, eğitim seviyesi düşük seçmen popülist gelişmeler karşısında korunaksız kalıyor ve siyasilerin istediği yönde tercih yapıyor.

Ülkede yayın yapan Türkçe gazetelerin durumu ise, bulvar gazetelerinin Türkçe versiyonundan ibaret. Adeta onların Türkçe servisleri gibi çalışıyorlar.

Bugüne kadar hiçbir Türkçe yayın organı, Avusturya’nın önde gelen köşe yazarlarının makalelerini Türkçeye çevirmemiştir. Bu durum Almanca–Türkçe çeviri zorluğundan değil, gazetecilerin makalenin özünü anlamaması ya da önemsiz görmesinden kaynaklanıyor.

Ayrıca “Göçmenler bu yazıları okumaz, okusa da anlamaz” mantığıyla hareket eden haberciler, toplumun doğru ve seviyeli haber alma hakkına daha baştan darbe vuruyor.

Oysa haberci, toplumun gelişiminde önemli bir role sahiptir. Bunu yaparken kendisi de gelişir, bilinçlenir.

Dört yıl önce Österreich gazetesi patronunun şu sözleri dikkat çekiciydi:

“Evet, biz entelektüel haber yapmıyoruz.
Zaten bizim entelektüel okurumuz da yok.”

Okuyucusunu “aptal” gören bu medya patronu, asparagas haberlerle en çok reklam payı toplayan bulvar gazetelerinden birinin başında yer almaktadır.

Ne yazık ki, Türkçe habercilikte de tablo değişmemiştir: reklam ve tıklama uğruna habercilik feda edilmiştir.

Bu durum dünyanın her yerinde aynıdır

Avusturya Medyası

Der Standard [Günlük]

Siyasi eğilim: Sol liberal
1988’de kuruldu. Kendini liberal ve bağımsız olarak tanımlar, genelde merkez-sol çizgide kabul edilir. Avusturya’nın en çok okunan nitelikli gazetelerindendir. İnternet sitesi, blogları ve canlı yazı akışlarıyla da popülerdir.

Falter [Haftalık]

Siyasi eğilim: Sol liberal
1977’de kuruldu, esasen Viyana’ya odaklıdır. Araştırma gazeteciliğiyle başkent dışına da etki etmiştir. Merkez solda konumlanır, siyaset, medya, kültür ve kent yaşamıyla birlikte kırsala da yoğunlaşır.

Die Furche [Haftalık]

Siyasi eğilim: Hıristiyan
1945’te kuruldu. Entelektüel kaynakları yenilemeyi amaçlayan, siyaset, toplum, kültür ve din üzerine yoğunlaşan bir gazetedir. Styria Media Group’a aittir, Katolik Kilisesi’ne yakın olmakla birlikte sözcülük yapmadığını belirtir.

Die Presse [Günlük]

Siyasi eğilim: Liberal-muhafazakâr
1848’de kuruldu. Muhafazakâr ve liberal çizgide yayın yapar. 2009’dan beri pazar ekini çıkarır. Styria Media Group’a aittir.

Trend [Haftalık Dergi]

Siyasi eğilim: Liberal iktisadi
1970’te bağımsız iş ve finans dergisi olarak kuruldu. Avusturya ve uluslararası finans, iş hayatı ve siyasete yoğunlaşır. 2016’da Format ile birleşti.

Kronen Zeitung [Günlük]

Siyasi eğilim: Kamuoyu biçimlendirme
Avusturya’nın en çok okunan ve etkili tabloid gazetesidir. Bağlama göre sosyal demokrat, muhafazakâr veya sağ popülist çizgi benimser. Kamuoyunu şekillendirmeye odaklanır. Dichand ailesi ile Funke Medya Grubu’na ortaktır.

Datum [Aylık Dergi]

Siyasi eğilim: Sol liberal
Siyaset ve topluma dair güncel konuları röportaj ve fotoğraflarla işler. Ünlü köşe yazarlarını da istihdam eder. Liberal bir çizgide konumlanır.

Heute [Günlük, ücretsiz]

Siyasi eğilim: Bulvar
2004’ten beri yayımlanır. Tirajı yaklaşık bir milyondur. Eva Dichand’ın çoğunluk hissesine sahiptir. Net bir siyasi çizgisi yoktur, sosyal demokrat–muhafazakâr–sağ popülist arasında salınır.

Österreich [Günlük]

Siyasi eğilim: Bulvar
2006’da kuruldu. USA Today model alınarak hazırlandı. Tabloid formatta siyaset, ekonomi, spor haberleri yapar. Bayilerde satılırken kısaltılmış sürümü ücretsiz dağıtılır. OE24.TV haber kanalı da gazetenin bünyesindedir.

Kurier [Günlük]

Siyasi eğilim: Liberal
II. Dünya Savaşı sonrası en başarılı gazete olmuş, 1959’da liderliği Krone’ye kaptırmıştır. Bulvar, magazin ve haberciliği kaynaştırır. Hâlâ en çok okunan gazetelerden biridir.

Profil [Haftalık Dergi]

Siyasi eğilim: Sol liberal
Avusturya’nın en önemli haber dergisi kabul edilir. Siyaset ve araştırma haberlerine odaklanır. 2001’de News Grubu’na geçmiştir.

Salzburger Nachrichten [Günlük]

Siyasi eğilim: Hıristiyan
Uzun süre önemli bir nitelikli gazete olarak öne çıktı. Son yıllarda Salzburg dışındaki etkisi azaldı. Hıristiyan-liberal bir çizgiyi destekler. Aile şirketine aittir.

Wiener Zeitung [Günlük]

Siyasi eğilim: Liberal
1703’te kuruldu, Avusturya’nın en eski gazetesi. Hâlen devlet mülkiyetindedir, hükümetin resmi yayın organı konumundadır. 2004’ten itibaren profilini yükseltme yoluna gitmiştir.

Kleine Zeitung [Günlük]

Siyasi eğilim: Hıristiyan
1904’te Katolik Basın Derneği tarafından kuruldu. Sadece Steiermark, Kärnten ve Osttirol’de yayımlanır ama ülkenin en çok okunan gazetelerindendir. Styria Medya Grubu’na bağlıdır.| ©DerVirgül