Avusturya bütçe açığını kontrol altına almakta zorlanıyor

Avusturya’nın tasarruf etmesi gerekiyor. Ancak bu, vatandaşlara yönelik hizmetlerin kısılması anlamına gelmek zorunda değil. Uzmanlara göre devlet, dijitalleşmeyi artırarak yılda on milyar Euro’dan fazla tasarruf sağlayabilir.

Avusturya bütçe açığını kontrol altına almakta zorlanıyor. Son günlerde ortaya çıkan verilere göre, eyaletlerin yeni borçlanmaları düşünüldüğünden çok daha yüksek. 2023’ten bu yana eyaletlerin borcu üç kattan fazla arttı. Son hesaplamalara göre, genel devlet açığının bu yıl gayrisafi yurtiçi hasılanın [GSYH] yüzde 4,9’una ulaşması bekleniyor. Bu oran, baharda kabul edilen tasarruf paketine rağmen, 2024’teki seviyenin bile üzerinde.

Dolayısıyla devletin kemer sıkması şart. Genellikle bu, kamu hizmetlerinde kısıntı yapılacağı anlamına geliyor. Ancak bunun alternatifi var: Dijitalleşme. Kısa vadede yatırım gerektirse de uzun vadede kamu bütçesine yılda on iki milyar Euro’ya kadar rahatlama sağlayabilir. Danışmanlık şirketi Accenture’un araştırması bu sonuca ulaştı.

Daha az vergi dolandırıcılığı

Hükümet zaten tasarruf adımları atıyor. Bakanlıkların bütçelerinde 1,1 milyar Euro’luk kesinti planlanıyor. Ancak Accenture Avusturya Genel Müdürü Michael Zettel, IT ve e-devlet bütçelerinde tasarruf yapılmaması gerektiği uyarısında bulunuyor. Zettel, “Dijitalleşme bir kesinti kalemi değil, aksine devlet bütçesinin sürdürülebilir biçimde yeniden yapılandırılmasının bir yoludur” diyor.
Kısa vadede dijital yatırımlar bütçeyi zorlayabilir, ancak iki ila üç yıl içinde bu yatırımların getirisi maliyetleri aşıyor. IT yatırımlarını ertelemek kısa vadede tasarruf gibi görünse de uzun vadede devlete daha pahalıya mal oluyor.

Üstelik kısa vadeli dijital projelerin maliyeti, bütçeye sağlayacağı katkıyla karşılaştırıldığında oldukça düşük. Yaklaşık 30 milyon Euro’luk üç kısa vadeli önlem, bir yıl içinde devlete dört milyar Euro’ya kadar ek gelir kazandırabilir.

• Yapay zekâ destekli sosyal yardım suistimali tespiti: 1,5 milyar Euro tasarruf
• Vergi kaçakçılığıyla mücadelede yapay zekâ kullanımı: benzer düzeyde kazanç
• Devlet yardımlarının çifte ödenmesini önleyecek denetimler: yılda bir milyar Euro’ya kadar tasarruf

Zettel’e göre bu rakamlar “muhafazakâr tahminler”, yani gerçek tasarruf potansiyeli çok daha yüksek olabilir.

Yeni memur alınmazsa üç milyar Euro tasarruf

Uzun vadeli önlemler daha pahalı olsa da tasarruf potansiyelleri de daha yüksek. Kamu kurumlarındaki iş süreçlerinin tamamen dijitalleştirilmesi yılda üç milyar Euro’ya kadar tasarruf sağlayabilir.
Zettel, “2033’e kadar memurların neredeyse yarısı emekli olacak. Bu büyük bir fırsat” diyor. Özellikle öğretmen ve polis dışındaki büro personelinin yerine yenisi alınmazsa, bütçe yılda üç milyar Euro hafifleyebilir. Aynı zamanda süreçler hızlanır, hizmet kalitesi artar, şirketler de bundan fayda görür.

Wifo ekonomisti Michael Böheim de bu görüşte: “Devlet radikal biçimde dijitalleşmeli” diyor. “Salt büro işi yapan hiçbir baby boomer emekli olduktan sonra yerine yenisi alınmamalı.” Kamu yönetiminde yinelenen, otomasyona açık görevlerin çok olduğunu belirten Böheim, “Bazı işlemler için artık insana bile gerek yok” diyor. Örneğin süresi dolan pasaportun yenilenmesi tamamen otomatik hale getirilebilir.

Ayrıca Accenture’a göre, IT sistemlerinin birleştirilmesiyle [örneğin veri merkezlerinin konsolidasyonu, altyapının sadeleştirilmesiyle] federal hükümet yılda yarım milyar Euro tasarruf edebilir.

Sağlık sisteminde büyük potansiyel

Dijitalleşme sayesinde sağlık sektöründe de yılda dört milyar Euro’ya kadar tasarruf yapılabilir. En büyük sorun hizmet yetersizliği değil, hasta yönlendirmesindeki eksiklik. “Arz ve talebi daha iyi eşleştirmeliyiz” diyor Zettel.
Telefon hattı olarak tasarlanan 1450 servisini “21. yüzyılın dijital fiyaskolarından biri” olarak niteliyor. Bu hizmetin bir mobil uygulama ya da çevrim içi portal haline getirilmesi gerektiğini söylüyor. Fransa’daki mon espace santé platformu örnek alınabilir.

T-Systems Avusturya CEO’su Peter Lenz de benzer görüşte: “Hastanelerde dijital çözümler hem süreçleri kolaylaştırabilir hem de hasta bakımını iyileştirip personelin iş yükünü azaltabilir.”
Accenture’a göre, sosyal sigorta kurumlarında yapay zekâ sayesinde başvuruların yüzde 60’ı otomatik olarak işlenebilir ve böylece işlemler ciddi biçimde hızlanabilir.

Neden hâlâ bu kadar yavaş ilerliyor?

Avusturya tamamen hareketsiz değil: FinanzOnline veya ID-Austria gibi dijital sistemler var. Ancak ilerleme çok yavaş. Accenture araştırma direktörü Philipp Krabb’a göre, dijital yatırımlar ertelendikçe maliyet artıyor. Dijitalleşme ve yapay zekâ kullanımı devlet için öncelik olmalı.

Zettel, ilerlemenin yavaş olmasının nedenlerinden birinin “yanlış teşvik sistemi” olduğunu söylüyor. Örneğin vergi dolandırıcılığıyla mücadele İçişleri Bakanlığı’nın yetkisinde, ancak bundan doğan mali kazanç Maliye Bakanlığı’na gidiyor. “Bakanlıklar arası programlar kurulmalı” diyor Zettel. “Ya da İçişleri Bakanlığı bu katkısı için ödüllendirilmeli.”
Zettel’in son uyarısı ise net: “IT bütçesinden kısmayın.”|© DerVirgül