Faşizme karşı büyük zaferin öyküsü | 8-9 Mayıs

Mayıs 1945’te Almanya İkinci Dünya Savaşı’nda koşulsuz teslim anlaşması imzalayarak Avrupa’da yenilgiyi kabul etti. Bu belge, kıtadaki savaşı durdurdu. Ama Asya’da Japonya’yla savaş aynı yılın Ağustos ayına kadar sürdü.

Mutlak teslimiyet anlaşması Berlin yakınlarında 8 Mayıs’ta imzalandı. Almanlar, yerel saatle 23.01’de tüm operasyonlarını durdurdu. Rusya’da saat gece yarısını geçmişti.

Bu nedenle Zafer Günü birçok Avrupa ülkesi ve ABD’de 8 Mayıs’ta Rusya, Sırbistan ve Belarus’ta ise 9 Mayıs’ta kutlanıyor.

12 yıllık acımasız Nazi yönetimi, neredeyse altı yıl süren savaş, 60 milyona yakın can kaybı ve sistematik olarak öldürülen altı milyon Yahudi… Böylesine vahim bir tabloya yol açan Nazi Almanyası, 8 Mayıs 1945’te teslim bayrağını çekti ve savaş sona erdi. Nazilerin kapitülasyonu birkaç güne yayıldı. Bu yüzden farklı ülkeler savaşın sona ermesini farklı günlerde anıyor. Wehrmacht Komutanlığı Kurmay Başkanı Albay General Alfred Jodl, 6-7 Mayıs 1945 gecesi Reims’te teslim belgesini imzaladı. Antlaşma 8 Mayıs 1945 tarihinde, yerel saatle 23:01’de yürürlüğe girdi.

Sovyet lideri Josef Stalin de 9 Mayıs gecesi, Alman Wehrmacht Yüksek Komutanlığı Başkanı Mareşal Wilhelm Keitel’e, Berlin-Karlshorst’taki Sovyet karargahında ayrı bir teslim belgesini imzalattı. Bu nedenle Rusya, savaşın sona ermesini geleneksel olarak 9 Mayıs’ta “Zafer Günü” olarak yad ediyor. Hollanda’da ise Alman işgalinin sona ermesi 5 Mayıs’ta “Bevrijdingsdag” (Kurtuluş Günü) adıyla kutlanıyor.

“8 Mayıs yalnızca ‘Dünyada Faşizme karşı Zafer Günü’ değil aynı zamanda ‘Faşizme ve gerici savaşlara Karşı Mücadele Günü’ anlamına da gelmektedir.”

“8 Mayıs’ta Hitler faşizminin kesin yenilgisinden sonraki süreçte, faşizme karşı mücadele veren halklar Doğu Avrupa’da halk demokrasilerini kurdular; Asya’dan, Afrika’ya, Latin Amerika’ya kadar dünyanın bir çok bölgesinde ulusal kurtuluş mücadeleleri veren halklar sömürgecilerinden kurtuldular; uluslar kendi kaderlerini tayin etmek için harekete geçtiler. Kısacası 8 Mayıs’ta faşizm karşısında kazanılan büyük zafer dünya halkları için barış, özgürlük, demokrasi taleplerini alevlendirmiş ve 20. yüzyıl bir mücadele yüzyılı olmuştur.