Viyana | “Favoriten Caddesi’nin evrimi”

| Adem Hüyük

Favoritenstrasse 5,7 km uzunluğunda ve 262 en yüksek bina numarasıyla Viyana’nın en uzun caddelerinden birisidir. Cadde, Viyana 4. Bölge olan Wieden ilçesinden başlayarak 10. Viyana Bölgesi olan Favoriten ilçesinde son bulmaktadır.

Favoriten ilçesine dair tarihsel bilgiler, 1288 tarihine ait olduğu sanılan bir mülkün varlığını işaret eden kanıtlar bulunduğu yönünde. 1614’te Favoriten tarlaları, çayırları ve üzüm bağları da dahil olmak üzere bu mülk imparatorluk ailesi tarafından satın alındığı söyleniyor.

Favoriten ismi ise, günümüzde 4. Bölge de bulunan bir Av köşküne “Favorita” adı verildiği ve dolayısıyla şimdiki ilçe adının da buradan geldiği federal arşivlerde yer alıyor. Şimdi “Favoritenstraße” olarak anılan cadde o zamanlar da mevcuttu. Favorita av köşkünden “Favorithen-Tor”a kadar uzanıyordu.

Surların dışında olmasına rağmen bu yerleşim bölgesi, 1850 yılında kurulan Wieden’in [4. Bölge] bir parçasıydı. 1861’de Laxenburger Straße boyunca burası ile yeni 5. bölge Margareten arasında bölündü ve 1874’te yeni 10. bölge olarak oluşturuldu. Adeta “tek darbeyle” gerçekleştirilen bu alan ayrımı, muhtemelen halk dilindeki “10” teriminin de kökenidir.

“150. Yılını kutlayan Favoriten ilçesinin gölgesinde, hedef gösterilen göçmenler”

Şu günlerde Favoriten ilçesi 150. Yılını kutlamaya hazırlanıyor. Ancak, 200 bin nüfusla ülkenin en büyük ilçesi ve üçüncü büyük kent olan Linz’den daha büyük olan Favoriten, göçmenlerinde yoğun yaşadığı bir bölge olmasından dolayı hedef gösteriliyor, getto yaşamların uyumsuzluğundan bahsediliyor.

Misafir işçi olarak ülkeye gelenlerin torunlarının dışında savaş bölgelerinden gelen sığınmacılarında yaşam alanı olan Favoriten, kontrolsüz şehir planlamasının kurbanı olmuş ve sokak çatışmaları gibi istenmeyen olayların yaşandığı bölge unvanını almıştır.

Favoriten Caddesi’nin evrimi

Medyanın açık hedef gösterdiği bölge, aynı zamanda Viyana’nın ekonomik kalbi olma görevini sürdürmeye devam ediyor.

Favoriten ilçesinin kalbi ise Reumannplatz’dan, Avrupa’nın en önemli tren istasyonlarından sayılan Viyana Merkez Tren İstasyonu yani Hauptbahnhof’a kadar olan Favoriten Caddesi’nin 1,4 kilometrelik bölümüdür.

Bir caddenin evrimi genellikle çeşitli faktörlerden etkilenir ve zaman içinde değişir. Favoriten Caddesi’de bu süreci 10 yıl önce yaşamaya başlamış ve değişim göstermeye yüz tutmuştur.

Favoriten Caddesi’nin evrimi genellikle çeşitli faktörlerden oluşmuştur. Bunların başında, “Demografi ve Toplumsal ve Kültürel Değişimler” yer almaktadır.

Nüfusun göç hareketleri, caddenin kullanımını ve işletmelerin ihtiyaçlarını etkilemiş, göç kendi ticari becerisini daha fazla gıda dükkanları, restoran, kafe gibi alanlarda sergilemiştir.

Bugün Favoriten Caddesi’nin Reumannplatz’dan, Hauptbahnhof’a kadar olan 1,4 kilometrelik bölümünde sadece Türkiye göçmenlerinin 31 tane işletmesi mevcuttur. Bu rakamın çokluğu veya azlığı bir sorun teşkil etmiyor. Tabii ki olmalı…

Ancak, Viyana’nın en kalabalık ikinci caddesinin dokusunda bir farklılık yaratan tek tip işletmecilik anlayışı, caddenin verimliliğini kaybetmesine neden olabilir.

Avrupa ve Avusturya’da isim yapmış markaların bu caddedeki şubelerini kapatması ve her kapanan şubenin gastronomi sektöründe hizmet verecek işletmeye dönüştürülmesi, Favoriten Caddesi’nin cazibesini kaybettireceği gibi, bölge insanının da ihtiyaçlarını karşılamak için kentin diğer bölgelerine gitmek zorunda bırakacaktır.

Restoranların bir cadde üzerinde birincil olması, “Kuyumcular çarşısı” gibi rağbet görmeyeceği bilinmelidir.

Zira insanlar günlük ihtiyaçlarını karşılamak için çıktıkları alışveriş alanlarında, yemeklerini de yiyerek dönebilir ve Favoriten Caddesi’ndeki restoranları işlevsizleştirebilir.

Özellikle göçmenlerin sadece gıda ve yeme içme sektöründe ticaret yapmalarının anlaşılır olduğu, ancak bunu potansiyeli yüksek bir caddeyi, sahil boyu dizilmiş balık restoranlar gibi uygulamak istemeleri, o caddenin zenginliğini bitirmekten başka bir işe yaramayacaktır.

Favoriten ilçesinde oturan 2 yüz bin insanın çok çeşitli ihtiyaçları olduğu unutulmamalıdır. Zira kıyafet, elektronik cihaz ve benzeri ihtiyaçlarını gidermek için Viyana’nın başka bölgesine gitmek zorunda kalan bölge halkı, acıktığında Favoriten Caddesi’ndeki restoranlara gitmeyi düşünmeyecek ve alışveriş yaptığı bölgede bu ihtiyacını da giderecektir.

“Favoriten ilçesinin nüfusu azalacak”

Sığınma hakkını alan mültecilerin aile birleşiminin yarattığı kaos, federal ve Viyana eyalet hükümetinin masasında acil sorun olarak duruyor. İhtimaller arasında Favoriten ilçesindeki sığınmacıların aileleriyle birleşmeleri durumunda, başka eyaletlerde yaşamaları teşvik edilecek. Dolayısıyla ilçede oluşan getto bir şekilde dağıtılmaya çalışılacak. Bu durumda, Favoriten Caddesi’ndeki yeme-içme ticaretini önemli ölçüde düşecektir.

Favoriten Caddesi’ndeki yeme-içme sektöründeki konjonktürel dalgalanmalar, kısa dönem kazanç vaatleri vermektedir. Bu durum bilinçsiz ticaretin önünü açmakta ve ileriye dönük riskleri artırmaktadır. Yatırımcıların piyasalar hakkında eğitim almaları, planlı ve disiplinli bir şekilde işlem yapmaları, risk yönetimi stratejileri kullanmaları ve duygusal tepkilere kapılmamaları önemlidir.