Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları oy kullanmalı-mı?

Adem Hüyük

Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarına 2012’de tanınan oy kullanma hakkı verilmesi ve 2014 yılında 12. Cumhurbaşkanı seçimlerinde sandığa gitmesi, Türkiye’den bağımsız olarak en çok Avusturya’da tartışıldı.

2015 Haziran, 2015 Kasım 25 ve 26’ncı Dönem Milletvekili Seçimi, katılımında az olması ve henüz 2016 Türkiye-Avusturya diplomatik krizin başlamamış olmasından dolayı, Avusturyalılar tarafından çok da önemsenmedi.

Ancak 2017 Halk Oylaması, birçok birbirinden farklı ancak birbirini tetikleyen nedenlerden dolayı, sadece Avusturya gündemini değil Türkiye’de günlerce tartışılacak bir süreci başlattı.

2016 yılında Avusturya Ulusal Konsey’inin Türkiye’ye silah ve mühimmat ambargosunu onaylaması, Türkiye’nin Avusturya Federal Ordusu’nun NATO eğitim kamplarına katılımını engelleme misillemesi ve aşırı sağcı Özgürlük Partisi’nin [FPÖ] 2017 Avusturya Erken Genel Seçimleri sonucunda kurulan koalisyon hükümetinin ortağı olması, 2017 Halk Oylamasına, siyasal, kültürel ve entegrasyon gibi birçok anlam yükledi.

Avusturya siyaseti, 1995’ten sonra ilk defa göçmen konusunda net bir tavır takınarak, faşizmi aratmayacak argümanlar kullandı.

Her zaman olduğu gibi Türkiye ile iyi gitmeyen ilişkilerin bedelini, Avusturya’da yaşayan günümüzde Türk vatandaşı olarak 119 bin, toplamda ise 310 bini bulduğu düşünülen Türkiye kökenliler ödedi.

2017 Halk Oylaması, beraberinde Avusturya’da yasa dışı sayılan “çifte vatandaş” kıyımını başlatmıştır. Nihayetinde Avusturya Anayasa Mahkemesi, adı gecen YSK seçmen listesinin geçerli olmayacağına hükmetmesi sayesinde çifte vatandaş avı hız kesti ve en azından siyasi gündemi tetikleyici özne olmaktan çıktı.

Avusturya iç siyasetinin de çalkantılı geçtiği 2017-2018 yılları, yerini kendi içine dönük skandallarla uğraşan daha az saldırgan bir siyasete bıraktı. Bu nedenle Avusturya’da 2018 Cumhurbaşkanı ve 27. Milletvekili Genel Seçimi sakin geçti…

Yurtdışı oyları iktidar partisine

Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarına 2012’de tanınan oy kullanma hakkı, özellikle Avrupa Birliği ülkelerinde yaşayan Türk vatandaşları tarafından duygusal algılanmış olsa da bu durum Türkiye’dekiler ve özellikle muhalif halk tarafından, iktidarın siyasi bir hilesi, Türkiye göçmenlerini de [Gurbetçileri] buna alet olanlar olarak görüyor.

Türkiye’den bakıldığında AB ülkelerinde yaşayan Türkiye kökenlilerin bir paradoks içerisinde olduğu söyleniyor ve buna gerekçe olarak da Avrupa’da yaşayan Türkiye kökenli göçmenlerin yaşadıkları ülkelerde sosyal demokrat partileri desteklerken Türkiye’de sağ ve muhafazakâr partileri yani AK Partiyi destekliyor olması gösteriliyor.

Türkiye yerleşik halkı, kendi deyimleriyle “gurbetçileri” yani AB ülkelerinde yaşayan Türkiyeli göçmenleri, siyasal sonuçlarını yaşamayacak olmalarına karşın Türkiye seçimlerinde oy kullanmaları eleştiriliyor. Bu eleştiriler kimi zaman saldırıya dönüşüyor…

İlk ve ikinci nesil oy kullanmak istiyor

Avrupa Birliği ülkelerinde yapılan akademik araştırmalar incelendiğinde, Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları oy kullanmalı-mı? sorusuna en “evet” diyenlerin ilk ve ikinci nesil göçmenler olduğu görülüyor. Bu iki neslin Türkiye ile olan kök bağı, beraberinde duygusal bir bağın oluşmasına, “gitmesem de görmesem de o yer benim yerimdir” sahiplenmesini içselleştirmesine neden oluyor.

Ayrıca, oy kullanma hakkıyla kazanılan temsilin, onlara özgüven verdiği de göz ardı edilemez. Günlük yaşantısında zorluklar yaşayan göçmen, kimi zaman ırkçılığa maruz kalıyor ve aşırı sağcı grupların “hadi evinize defolun” saldırısına, “Allaha şükür bizi savunacak bir devletimiz var!” inanç ve bilincini oy kullanma hakkıyla kazanılan temsil güçlendiriyor. Yaşadığı ülkede, geldiği ülke tarafından sahip çıkıldığını bilmek, yaşamadığı bir ülkenin siyasi sonuçlarından etkilenmemesine rağmen oy kullanma bilincinin önüne geçiyor.

Diğer taraftan, ömrünün tamamını geçirdiği Avusturya’da, sadece Avusturya vatandaşı olmadığı için seçme ve seçilme hakkının olmamasını da protesto ettiğine inanıyor.

Sonuç olarak Avusturya’da önümüzdeki ayın sonunda sandıklar kurulacak. Yaklaşık 103 bin seçmenin olduğu Avusturya’da en son seçimlerde, en yükse oyu AK Parti almıştı. | © DerVirgül