Fakirleşen Toplumun Can Çekişen Caddesi | Favoritenstraße

| Adem Hüyük

Favoriten, Avusturya’nın başkenti Viyana’nın 10. Bölgesidir. Şehrin ve hatta ülkenin en büyük ve en kalabalık ilçelerinden biridir. Öyle ki, nüfusu ülkenin üçüncü büyük kenti Linz kadar yoğundur.

Viyana’nın merkezinin güneyinde yer alan Favoriten, tarih boyunca imparatorluk surlarının [Gürtel] dışında kalan ve imparatorluğa çalışan tuğla işçilerinin yaşadığı bir bölge olmuştur. Günümüzde ise hem tarihi hem de modern yapıları bir arada barındıran, sanayi bölgeleri, alışveriş merkezleri, restoranları ve kafeleriyle hareketli bir yapıya sahip çok kültürlü bir ilçedir.

İlçenin en önemli ticaret ve alışveriş caddelerinden biri olan Favoritenstraße, mağazalar, restoranlar ve kafelerle doludur. Cadde oldukça uzun olmakla birlikte, asıl yoğunluk trafiğe kapalı olan Reumannplatz ile Viyana Merkez Tren İstasyonu [Hauptbahnhof] arasındaki bölgededir.

Favoritenstraße Fakirleşiyor

Bir bölgenin fakirleşmesi, çeşitli ekonomik, sosyal ve demografik göstergelerle anlaşılabilir. Ancak fakirleşmeyi gözlemlemenin başka bir yolu daha vardır: Sokaktaki ticari dönüşüm.

Son on yılda Favoritenstraße üzerindeki mağazaların ve dükkanların el değiştirerek farklı sektörlere yöneldiği görülmekte. Bir zamanlar daha pahalı markaların mağazalarına ev sahipliği yapan cadde, artık bu markaları barındıramıyor. Satış yapamayan büyük markalar, mağazalarını kapatarak başka bölgelere taşındı. Çünkü bu ürünleri satın alabilecek ekonomik güce sahip bir müşteri kitlesi artık burada yaşamıyor ve alışveriş planlarını Favoritenstraße üzerine kurmuyor.

Alım gücünün bariz bir şekilde düştüğü bölgede, ticaret daha çok temel ihtiyaçlar ve düşük bütçeli yemek tüketimi üzerine şekilleniyor. Bu nedenle, kapanan bir ayakkabı veya çanta mağazasının yerine restoran açılması artık sıradan bir olay hâline gelmiş durumda. Ayrıca restoranlar, dar gelirli kesime hitap etmek için aynı isimle daha uygun fiyatlı sandviç büfeleri açıyor. Favoriten ilçesinde oturan dar gelirli kesimin büyük bir potansiyel müşteri kitlesi olması, restoranları bu yönde bir dönüşüme itiyor.

Bugün Favoritenstraße üzerinde temel ihtiyaçları en ucuz şekilde karşılayan dükkanların dışında işletme kalmayışı, bölge halkının fakirleştiğinin en net göstergelerinden biridir. İstihdam oranlarının düşmesi, gelir seviyesindeki azalma ve artan göç, bölgenin demografik yapısını da önemli ölçüde değiştirmiştir.

Eğer Favoritenstraße’de her kapanan mağazanın yerine yalnızca bir restoran veya kafe açılıyorsa, bu caddeye gelmek için insanların sadece tek bir nedeni kalacaktır: Karınlarını doyurmak.

Tek Tipleşen Ticaret: Favoritenstraße Bir ‘Yeme-İçme Sokağı’ mı Oluyor?

Büyük süpermarket zincirlerinin, sınırlı ürün yelpazesine sahip bakkalları nasıl yok ettiğini hatırlamak gerekir. Süpermarketler, geniş ürün çeşitliliğiyle müşterilere zaman kazandırarak küçük işletmeleri devre dışı bıraktı. Benzer bir süreç, Favoritenstraße için de yaşanıyor.

Örneğin, Viyana’nın güneyinde bulunan büyük alışveriş merkezi Shopping City Süd [SCS]’ye sadece yemek yemek için giden pek kimse yoktur. Ancak alışveriş yapıp yemek yemeden dönenler oldukça fazladır. Çünkü buradaki ticaret anlayışı, tek bir sektöre dayanmaz.

Favoritenstraße ise giderek kuyumcular çarşısı gibi tek bir alana sıkışıyor: Yeme-içme sektörü.

Restoranlar ve kafeler, sahil bölgelerinde turist çekmek için büyük bir avantaj olabilir. Ancak şehir merkezindeki bir ticaret caddesinin sadece yemek sektörüyle ayakta kalması sürdürülebilir değildir. 150. kuruluş yılını kutlayan Favoriten ilçesi, şehir ekonomisinin önemli merkezlerinden biri olmasına rağmen, kendi kendine yetebilecek sosyal altyapıya sahip değildir. Bu nedenle, fakirleşme bu özelliğini elinden almak üzere.

Bugün Favoritenstraße’de ticaretin arz ve talep dengesine göre şekillendiği açık. Gelir seviyesi düşük olan bölge halkı, en ucuz ürüne yöneliyor, en uygun fiyatlı döneri tercih ediyor. Ancak bu gidişatın önüne geçebilecek olanlar yalnızca tüketiciler değil; kanun koyucular ve yerel yöneticilerdir.

Eğer bu ticari dönüşüme müdahale edilmezse, Favoritenstraße yakın bir gelecekte sadece restoran ve kafelerden ibaret tekdüze bir caddeye dönüşebilir. | ©DerVirgül